انبه؛ طلای سبز جنوب شرق کشور
انبه طلایی سیستان و بلوچستان به‌عنوان یکی از محصولات راهبردی و مزیت‌دار کشاورزی جنوب شرق کشور، این روزها با آغاز فصل برداشت از باغ‌های شهرستان‌های سرباز، نیکشهر، قصرقند، کنارک، چابهار، زرآباد و سایر مناطق جنوبی استان بار دیگر رونق را به باغ‌ها، بازارها و اقتصاد بومی این خطه بازگردانده است.
به گزارش پایگاه خبری امیدرسان، انبه جنوب سیستان و بلوچستان با طعم شیرین و عطر دل‌نشین، پوسته نازک و رنگ طلایی، جایگاه ویژه‌ای در بازارهای داخلی و صادراتی دارد. شهرستان‌های جنوب با دارا بودن بیشترین سطح زیرکشت انبه در استان نقش مهمی در تولید این میوه گرمسیری دارند.
انبه میوه‌ای سرشار از خواص و ویتامین‌های بسیار، اسیدهای عالی، کربوهیدرات‌ها و مواد معدنی فراوان بوده و می‌توان آن را سلطان میوه‌های گرمسیری نامید و دارای منابع غنی از ویتامین A، B، C و پتاسیم، کلسیم و آهن است.
میوه نارس انبه برای تهیه ترشی استفاده می‌شود و میوه رسیده آن نیز طعمی شبیه مخلوطی از هلو و آناناس دارد و این میوه آبدار و شیرین گرمسیری که به سلطان میوه‌های آسیایی معروف است طرفداران بسیاری دارد.
این میوه شیرین و خوش طعم از جمله پرمصرف‌ترین میوه‌ها در جهان است و رویش آن ویژه مناطق گرمسیری بوده و قدمت آن به بیش‌از چهار هزار سال پیش بر می‌گردد و مصرف آن موجب تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شود.
میوه انبه علاوه‌بر مصارف خوراکی، آشپزی و آب میوه گیری، به عنوان طعم دهنده، رنگ دهنده و عطر نیز کاربرد دارد و زمان گل دهی درختان انبه از ابتدای اسفند آغاز و تا پایان فروردین ادامه دارد
درختان انبه در مقابل سرما، گرما، باد گرم، تگرگ، باران های سیل آسا، زلزله، طوفان و بارندگی مقاوم هستند و اوج گل دهی انبه در تعطیلات نوروز است که جلوه خاصی به طبیعت می‌دهد و فرصتی برای گردشگران فراهم می‌کند تا از زیبایی و عطر شکوفه‌های این درختان لذت برند.
میوه انبه علاوه‌بر مصارف خوراکی، آشپزی و آب میوه گیری، به عنوان طعم دهنده، رنگ دهنده و عطر نیز کاربرد دارد و زمان گل دهی درختان انبه از ابتدای اسفند آغاز و تا پایان فروردین ادامه دارد که در این زمان عطر شکوفه‌های درختان انبه به استقبال بهار و سال نو می‌رود.
درخت انبه با قدی بلند برگ‌های آن کاربرد زینتی دارد و زمان گلدهی درختان انبه آخر دی تا نیمه فروردین است، امروزه یک دوم کل محصولات انبه دنیا به کشور هند تعلق دارد و علاوه‌بر این کشور، انبه در آمریکای شمالی، مرکزی، جنوبی، کارائیب، جنوب و مرکز آفریقا، استرالیا، چین، پاکستان و آسیای جنوب‌شرقی پرورش داده می‌شود.
ارقام سندری، فجری، لیلیوم، بیگم پالی، چوسا، هیری، سرولی، پیوندی و محلی از مهمترین ارقام انبه در شهرستان‌های منطقه بلوچستان هستند که از هر هکتار انبه سه تا بیش از ۱۲ و ۱۵ تن محصول برداشت می‌شود و مقدار محصول بستگی به آب و هوا و میزان فعالیت کشاورز و رسیدگی به درختان انبه دارد.
زمان گلدهی و برداشت انبه
بر اساس اعلام کارشناسان جهاد کشاورزی، دوره گلدهی انبه در نیکشهر و قصرقند از اواسط دی ماه آغاز می‌شود و تا اوایل اسفند ادامه دارد. در این بازه زمانی، درختان انبه با شکوفه‌های معطر و زیبای خود باغ‌ها را زینت می‌دهند و پس از طی دوره رشد میوه، برداشت انبه از اواخر اردیبهشت در مناطق گرم‌تر آغاز شده و تا اوایل شهریور در مناطق مختلف ادامه می‌یابد.
در نیکشهر و قصرقند، به دلیل شرایط اقلیمی خاص، برداشت عمدتاً از نیمه خرداد آغاز و تا اواسط تیر و مردادماه ادامه دارد.
انبه بلوچستان علاوه بر مصرف تازه‌خوری، ظرفیت بالایی در صنایع فرآوری نظیر تولید پوره، لواشک، کنسانتره، مربا و خشکبار دارد. محصول تولیدی این منطقه علاوه بر عرضه در استان‌های سیستان و بلوچستان، به تهران، اصفهان، فارس، کرمان، خراسان رضوی و آذربایجان‌ها ارسال و بخش قابل توجهی از آن به کشورهای حوزه خلیج فارس و آسیای میانه صادر می‌شود.
ضرورت حمایت از انبه‌کاران
باغداران سیستان و بلوچستان خواستار حمایت بیشتر دولت در زمینه تامین نهاده‌های کشاورزی، راه‌اندازی صنایع تبدیلی، بازاریابی صادراتی و ایجاد صندوق‌های حمایتی برای تثبیت قیمت‌ها و کاهش دغدغه‌های اقتصادی خود هستند. آنان معتقدند انبه بلوچستان می‌تواند با برنامه‌ریزی منسجم به یکی از برندهای معتبر کشاورزی کشور در بازارهای جهانی تبدیل شود.
مدیرجهاد کشاورزی چابهار نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: چابهار با داشتن شرایط آب و هوایی گرم و مرطوب با برخورداری از اقلیمی مستعد و طبیعی شرایط مناسبی را برای پرورش انواع میوه‌های گرمسیری، نیمه گرمسیری و تولید محصولات زراعی خارج از فصل داراست.
فرامرز مبارکی مهمترین محصولات باغی چابهار را میوه‌های گرمسیری شامل موز، انبه، گواوا، چیکو، کنار پیوندی، تمر هندی، نارگیل و پاپایا عنوان کرد و افزود: از محصولات زراعی خارج از فصل مورد کشت در این شهرستان نیز می‌توان به کشت محصولات جالیزی، سبزی و صیفی جات نظیر پیاز، گوجه فرنگی، بادمجان، فلفل سبز، علوفه و کلزا اشاره کرد.
وی افزود: از آنجایی‌که میوه درخت انبه جهت مصارف فرآوری ترشی مورد استفاده قرار می‌گیرد به همین منظور به صورت سبز برداشت می‌کنند.
مدیرجهاد کشاورزی چابهار با بیان اینکه این شهرستان با داشتن شرایط آب و هوایی گرم و مرطوب و برخورداری از اقلیمی مستعد و طبیعی شرایط مناسبی را برای پرورش انواع میوه‌های گرمسیری، نیمه گرمسیری و تولید محصولات زراعی خارج از فصل داراست، افزود: کشاورزی یکی از ظرفیت‌های مهم سواحل مَکُّران برای ایجاد اشتغال و تولید محصولات موردنیاز است که ایجاد اشتغال و درآمد آن کمتر از فعالیت حوزه صیادی دریای عمان نیست.
وی تصریح کرد: رونق بخش کشاورزی منجر به افزایش تولید و توسعه مناطق محروم همجوار بزرگترین بندر اقیانوسی ایران و ایجاد هزاران شغل جدید می‌شود.
قصرقند قطب تولید انبه در جنوب سیستان و بلوچستان
مدیر جهاد کشاورزی قصرقند گفت: این شهرستان به عنوان یکی از مهمترین مراکز تولید انبه در جنوب سیستان و بلوچستان، نقش قابل توجهی در بازار این محصول گرمسیری دارد و فصل برداشت آن زمینه اشتغال مستقیم برای ۳۰۰ نفر و غیرمستقیم برای ۶۰۰ نفر را فراهم می‌کند.
عبدالناصر رئیسی در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: قصرقند با دارا بودن ۲۷۰ هکتار باغ انبه شامل ۲۱۰ هکتار بارور و ۶۰ هکتار غیرمثمر و بیش‌از ۲۰ رقم انبه محلی مرغوب، سهم مهمی در بازارهای داخلی و خارجی این محصول دارد.
وی افزود: بارندگی‌های مناسب سال گذشته موجب افزایش چشمگیر گلدهی درختان انبه شد به طوریکه از اوایل بهمن تا پایان اسفند شاهد شکوفایی درختان بودیم.
رئیسی با بیان اینکه برداشت انبه نارس از نیمه اردیبهشت آغاز می‌شود، ادامه داد: بخش زیادی از محصول انبه قصرقند برای تهیه ترشی به استان هرمزگان ارسال و پس از فرآوری به بازارهای داخلی و خارجی عرضه می‌شود.
وی تصریح کرد: برداشت انبه به صورت نارس تا پایان تیر و حتی مرداد ادامه دارد و محصول تولیدی این شهرستان به استان‌هایی مانند خراسان رضوی، هرمزگان و فارس ارسال می‌شود.
مدیر جهاد کشاورزی قصرقند گفت: برگزاری دوره‌های آموزشی و ترویجی برای باغداران موجب شده است امسال شاهد افزایش کیفیت محصول و بهبود عملکرد باغ‌های انبه قصرقند باشیم.
وی خاطرنشان کرد: توسعه باغ‌های انبه و رعایت توصیه‌های کارشناسی می‌تواند زمینه‌ساز رونق اقتصادی و ایجاد اشتغال پایدار در این شهرستان باشد.
کمبود صنایع تبدیلی و فرآوری انبه در نیکشهر
مدیر جهاد کشاورزی نیکشهر نیز با اشاره به مشکلات موجود در مسیر تولید و فروش انبه گفت: کمبود صنایع تبدیلی و فرآوری، نبود امکانات بسته‌بندی استاندارد و مشکلات بازاریابی از مهمترین چالش‌های پیش روی باغداران است. نوسانات قیمت، نبود بازار تضمینی و ضعف در زنجیره صادرات نیز به این مشکلات دامن می‌زند.
عبدالستار سهرابزهی تاکید کرد: جهاد کشاورزی نیکشهر آمادگی دارد با برگزاری دوره‌های آموزشی و ارائه مشاوره‌های فنی به باغداران، زمینه بهبود عملکرد باغ‌ها و کاهش ضایعات محصول را فراهم کند. همچنین جذب سرمایه‌گذار در حوزه صنایع تبدیلی و بسته‌بندی و تقویت همکاری با بخش خصوصی از اولویت‌های ماست.
وی بیان کرد: انبه میوه آبدار و شیرین در مناطق گرمسیری است که ۲۱۶ هکتار از زمین‌های کشاورزی نیکشهر به کشت این محصول اختصاص دارد.
مدیر جهاد کشاورزی نیکشهر افزود: ۱۵۶ هکتار از باغات انبه بارور و بقیه به‌صورت نهال و یا در آستانه میوه دهی هستند و برداشت انبه نارس به‌منظور تهیه انواع ترشی از هم اکنون آغاز شده و برداشت نوع رسیده آن نیز تا مردادماه ادامه دارد.
وی تصریح کرد: در شهرستان نیکشهر علاوه بر ارقام محلی، ارقام پیوندی شامل سندری، لیلیوم، بیگم پالی، چوسا و سرولی نیز کشت می‌شود.
برداشت سالانه بیش‌از ۱۷ هزار تن انبه در سیستان و بلوچستان
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان نیز گفت: بیش‌از ۱۷ هزار تن انبه سالانه از سطح باغات این استان برداشت و روانه بازار مصرف می‌شود.
اردشیر شهرکی با بیان اینکه برداشت انبه تا پایان تیر و مردادماه ادامه دارد اظهار کرد: هم‌اکنون یک‌هزار و ۵۰۰ هکتار از باغات میوه سیستان و بلوچستان به کشت انبه اختصاص دارد که یک‌هزار و ۲۰۰ هکتار آن بارور و بقیه غیربارور است.
وی گفت: بیش‌از ۶۰ درصد انبه تولیدی در سیستان و بلوچستان به صورت سبز برای تهیه ترشی برداشت می‌شود.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان ادامه داد: شهرستان‌های سرباز، نیکشهر، قصرقند و چابهار عمده مناطق کشت انبه در استان محسوب می‌شوند.
منبع: ایرنا
