انواع سرطانهای ارثی، آیا شما در خطر هستید؟

به گزارش پایگاه خبری امیدرسان، سرطانهای ارثی بخش مهمی از انواع سرطانها را تشکیل میدهند و میتوانند به طور مستقیم از طریق ژنهای معیوب از والدین به فرزندان منتقل شوند.
تحقیقات نشان میدهد که حدود ۵ تا ۱۰ درصد از تمام سرطانها، منشأ ارثی دارند. این نوع سرطانها به دلیل جهشهای ژنتیکی خاصی بروز میکنند که معمولاً از یک نسل به نسل بعد منتقل میشوند.
برای مثال، جهشهای ژنهای BRCA1 و BRCA2 میتوانند خطر ابتلا به سرطان پستان و تخمدان را به طور چشمگیری افزایش دهند.
درک این که کدام سرطانها ارثی هستند و چگونه میتوان از آنها پیشگیری کرد، به ما کمک میکند تا با انجام آزمایشهای ژنتیک مناسب و تغییرات صحیح در سبک زندگی، این خطرات را به حداقل برسانیم.
انواع و علل ژنتیکی سرطانهای ارثی را بشناسید
سرطانهای ارثی به دلیل جهشهای ژنتیکی خاصی که از والدین به فرزندان منتقل میشوند، بروز میکنند. تحقیقات نشان میدهد که جهش در ژنهای BRCA1 و BRCA2 خطر ابتلا به سرطان پستان را تا ۷۰ درصد افزایش میدهد.
همچنین، سندروم لینچ که به دلیل جهش در ژنهای MSH2 و MLH1 رخ میدهد، میتواند خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را تا ۸۰ درصد افزایش دهد.
این جهشها معمولاً در سلولهای جنسی اتفاق میافتند و به طور مستقیم به نسلهای بعد منتقل میشوند. به همین دلیل، شناسایی به موقع این جهشها از طریق آزمایشهای ژنتیک میتواند کمک بزرگی به پیشگیری از این سرطانها کند.
سرطان پستان و تخمدان ارثی
سرطان پستان و تخمدان از شایعترین انواع سرطان های ارثی به شمار میآیند که به دلیل جهشهای ژنهای BRCA1 و BRCA2 بروز میکنند.
مطالعات نشان میدهند که زنان دارای جهش در این ژنها، تا ۸۵ درصد بیشتر از سایرین در معرض خطر ابتلا به سرطان پستان و تا ۵۰ درصد در معرض سرطان تخمدان قرار دارند.
یکی از مهمترین راهکارهای پیشگیری، انجام آزمایشهای ژنتیک و در صورت لزوم، مشاوره با متخصصان ژنتیک است. این آزمایشها میتوانند به طور دقیق احتمال خطر را شناسایی کرده و توصیههای مناسبی برای کاهش این خطر ارائه دهند.
سرطان روده بزرگ ارثی
سرطان روده بزرگ ارثی به طور ویژه به دو سندروم مهم مربوط میشود: سندروم لینچ و پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی (FAP). سندروم لینچ به دلیل جهش در ژنهای MSH2 و MLH1 بروز میکند و خطر ابتلا به سرطان روده را تا ۸۰ درصد افزایش میدهد.
از سوی دیگر، سندروم FAP به دلیل جهش در ژن APC باعث ایجاد صدها پولیپ در روده میشود که بدون درمان میتوانند سرطانی شوند.
تحقیقات دانشگاه هاروارد نشان میدهد که غربالگریهای منظم و برداشتن پولیپها میتواند خطر ابتلا به این سرطانها را تا ۶۰ درصد کاهش دهد.
سرطان پروستات ارثی
سرطان پروستات ارثی به طور عمده به دلیل جهش در ژنهای HOXB13 و BRCA بروز میکند. مطالعات در دانشگاه میشیگان نشان دادهاند که مردانی که دارای جهش در ژن BRCA2 هستند، سه برابر بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان پروستات قرار دارند.
انجام آزمایشهای ژنتیک و بررسی سطح PSA میتواند به شناسایی زودهنگام این بیماری کمک کند.
علاوه بر این، تغییرات در رژیم غذایی و ورزش منظم میتوانند نقش مؤثری در پیشگیری از این نوع سرطان داشته باشند.
سرطان معده و جهشهای CDH1
سرطان معده ارثی معمولاً به دلیل جهش در ژن CDH1 بروز میکند که میتواند خطر ابتلا به این سرطان را تا ۸۰ درصد افزایش دهد.
بررسیهای انجامشده در مؤسسه سرطان شناسی آلمان نشان دادهاند که افرادی که دارای این جهش هستند، میتوانند با انجام آزمایشهای ژنتیک و آندوسکوپیهای دورهای، خطر ابتلا به سرطان معده را تا ۴۰ درصد کاهش دهند.
رژیمهای غذایی سرشار از آنتیاکسیدانها و اجتناب از مصرف سیگار و الکل نیز میتوانند به کاهش این خطر کمک کنند. برای افرادی که جهشهای پرخطر دارند، گاهی انجام عمل جراحی پیشگیرانه نیز توصیه میشود.
ملانوما ارثی و جهشهای CDKN2A
ملانوما، یکی از خطرناکترین انواع سرطان های ارثی پوست به شمار میآید که به دلیل جهش در ژن CDKN2A بروز میکند.
این جهشها میتوانند فرآیند مرگ طبیعی سلولها را مختل کنند و باعث رشد غیرقابلکنترل سلولهای پوستی شوند. تحقیقات نشان میدهند که افراد دارای جهش CDKN2A، تا ۷۰ درصد بیشتر در معرض خطر ملانوما قرار دارند.
متخصصان توصیه میکنند که این افراد به طور منظم آزمایشهای پوستی انجام دهند و از مواجهه طولانیمدت با نور خورشید خودداری کنند.
استفاده از کرمهای ضدآفتاب با SPF بالا، لباسهای پوشیده و پرهیز از سولاریوم، میتوانند به کاهش خطر ابتلا به این سرطان ارثی کمک کنند.

راههای پیشگیری از سرطانهای ارثی کداماند؟
پزشکان توصیه میکنند که افراد با سابقه خانوادگی سرطان، حتماً آزمایشهای ژنتیک را انجام دهند تا جهشهای پرخطر شناسایی شوند.
علاوه بر این، رژیمهای غذایی سالم، ورزش منظم و اجتناب از دخانیات میتوانند نقش مهمی در کاهش خطر ابتلا به سرطانهای ارثی داشته باشند.
اهمیت غربالگری منظم؛ کدام آزمایشها ضروریاند؟
غربالگریهای منظم میتوانند به شناسایی زودهنگام انواع سرطان های ارثی کمک کنند و شانس درمان موفقیتآمیز را افزایش دهند.
پزشکان توصیه میکنند که افراد دارای سابقه خانوادگی سرطان، آزمایشهای ژنتیک و تصویربرداریهای دورهای مانند ماموگرافی، کولونوسکوپی و MRI را در برنامههای خود قرار دهند.
تحقیقات انجامشده در مؤسسه سرطان آمریکا نشان دادهاند که غربالگریهای دورهای میتوانند خطر مرگ و میر ناشی از سرطانهای ارثی را تا ۵۰ درصد کاهش دهند.
همچنین، بررسیهای منظم سطح نشانگرهای توموری در خون، میتوانند هشدارهای زودهنگامی درباره شروع سرطان ارائه دهند. استفاده از این روشها میتواند به بیماران کمک کند تا با آگاهی بیشتر و در مراحل اولیه، اقدام به درمان کنند.
همچنین این روزها یکی از راههای پیشگیری از سرطان، انجام چکاپهای ژنتیکی سلامت است؛ در ایران مجموعه مای اسمارت ژن این آزمایش را انجام میدهد.
راهکارهایی برای بهبود کیفیت زندگی
زندگی با سرطانهای ارثی میتواند چالشهای بسیاری را به همراه داشته باشد، اما با رعایت برخی راهکارها، میتوان کیفیت زندگی را به طور قابل توجهی بهبود بخشید.
روانشناسان توصیه میکنند که بیماران حتماً از حمایتهای روانی و مشاورههای تخصصی بهره بگیرند تا با استرسهای ناشی از این بیماری مقابله کنند.
همچنین، رژیمهای غذایی غنی از پروتئین، ویتامینها و آنتیاکسیدانها میتوانند به تقویت سیستم ایمنی بیماران کمک کنند.
تحقیقات دانشگاه استنفورد نشان میدهند که ورزشهای منظم، بهویژه یوگا و پیادهروی، میتوانند تا ۲۰ درصد به بهبود وضعیت روحی و جسمی بیماران مبتلا به سرطانهای ارثی کمک کنند. پیوستن به گروههای حمایتی و ارتباط با افرادی که تجربه مشابهی دارند نیز میتواند نقش مهمی در افزایش امید و کاهش احساس تنهایی داشته باشد.
چرا آگاهی درباره سرطانهای ارثی نجاتبخش است؟
آگاهی از انواع سرطان های ارثی و انجام آزمایشهای ژنتیک میتواند نقش مهمی در پیشگیری و درمان بهموقع این بیماریها داشته باشد. بسیاری از افراد بدون این که بدانند، جهشهای ژنتیکی خطرناکی را در خود دارند که میتواند در آینده منجر به سرطانهای ارثی شود.
انجام آزمایشهای ژنتیک میتواند این خطرات پنهان را آشکار کند و به شما کمک کند تا با برنامههای پیشگیرانه، این تهدیدات را به حداقل برسانید.
تغییر در سبک زندگی، غربالگریهای منظم و مراجعه به پزشکان متخصص، میتوانند ابزارهای قدرتمندی در مقابله با این سرطانها باشند.
منابع: