کمبود اکسیژن خون باعث مرگ میشود؟ به گزارش پایگاه خبری امیدرسان، اکسیژن رسانی به خون و در ادامه به دیگر اعضای بدن از مهم ترین فعالیت های بدن انسان است. اکسیژن برای انسان یک نیاز ضروری است و به شدت بدن به آن احتیاج دارد. کمبود خون در اکسیژن اگر رخ دهد ممکن است خطرات بی شماری برای فرد از جمله مرگ داشته باشد.
در این مقاله از امیدرسان می خواهیم به علل و عوامل کمبود اکسیژن در خون بپردازیم و بدانیم که آیا کمبود اکسیژن خون باعث مرگ می شود یا نه؟ پس در ادامه با ما همراه باشید.
چرا بدن به اکسیژن احتیاج دارد؟
برای اینکه بدانیم چرا کمبود اکسیژن خون باعث مرگ میشود باید در ابتدا بدانیم بدن ما چرا نیازمند اکسیژن است و کارکرد این گاز در بدن ما چیست؟
بدن انسان به اکسیژن برای تأمین انرژی و عملکرد صحیح اندام‌ها نیاز دارد. هنگامی که هوا را تنفس می‌کنیم، اکسیژن از راه دهان و بینی وارد ریه میشود و در آنجا به خون متصل میشود.
با حرکت خون در سراسر بدن، اکسیژن به اندام‌های مختلف منتقل میشود. اندام‌های مختلف بدن، از جمله قلب، مغز، کبد، کلیه‌ها و عضلات، برای انجام وظایفشان به اکسیژن نیاز دارند.
هنگامی که اکسیژن به اندام‌ها منتقل میشود، با اتصال به گلوکز و سایر مواد مغذی در سلول‌ها، انرژی تولید میشود.
بیشتر بخوانید: همه چیز درباره بیماری فشار خون و راه های پیشگیری از آن
این فرایند به عنوان تنفس سلولی شناخته میشود و برای حفظ عملکرد درست اندام‌ها و ایجاد تعادل در فعالیت‌های متابولیکی بدن بسیار حیاتی است.
از طرف دیگر، اکسیژن به عنوان یک عامل ضد اکسیداسیونی نیز شناخته میشود. این به این معنی است که اکسیژن به اندام‌ها کمک می‌کند تا از آسیب‌های ناشی از فعالیت‌های متابولیکی و رادیکال‌های آزاد محافظت شوند.
بنابراین، اکسیژن به عنوان یک عامل حیاتی برای حفظ سلامت و عملکرد درست بدن، بسیار مهم است.
اگر اکسیژن به خون نرسد چه می شود؟
سوال ما این است که اگر بدن به اکسیژن کافی دسترسی نداشته باشد چه اتفاقی می‌افتد؟ برای پاسخ باید این گونه توضیح داد که اگر بدن به اکسیژن کافی دسترسی نداشته باشد، پیامدهای جدی برای سلامت بدن به وجود می‌آید.
در واقع، اکسیژن به عنوان یک عامل حیاتی برای سلول‌ها و اندام‌های بدن بسیار مهم است. در صورت کمبود آن، بدن برای تأمین انرژی و عملکرد اندام‌ها به سایر مکانیسم‌ها متوسل میشود که ممکن است به آسیب و خسارت برای بدن منجر شود.
به طور کلی، کمبود اکسیژن می‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی شود، از جمله:
- افزایش ضربان قلب
- تنگی نفس
- سرگیجه و سردرد
- ضعف عضلات
- تاری دید
- از دست دادن هوشیاری
- آسیب به اندام‌ها و بافت‌های بدن به دلیل کمبود اکسیژن
در صورتی که کمبود اکسیژن برای مدت طولانی ادامه داشته باشد، ممکن است منجر به آسیب دائمی به اندام‌ها، عضلات، مغز و دیگر بافت‌های بدن شود.
به عنوان مثال، کمبود اکسیژن به مغز می‌تواند باعث ایجاد آسیب دائمی به سلول‌های مغزی شود و در نتیجه باعث کاهش توانایی شناختی و حافظه در بلندمدت شود.
اگر دوست داشتید این مقاله را هم نگاهی بیاندازید: غذاهای مضر برای کم خونی
بنابراین، تأمین اکسیژن به اندام‌های بدن بسیار حیاتی است و در صورت بروز هرگونه علائم ناگوار، بهتر است به سرعت به پزشک مراجعه کنید.
نحوه تشخیص میزان اکسیژن خون
میزان اکسیژن خون با استفاده از دستگاه اکسیمتر اندازه‌گیری میشود. این دستگاه به صورت غیرتهاجمی (non-invasive) عمل می‌کند، به این معنی که نیازی به تزریق سوزن در بدن نیست و تنها با قرار دادن سنسور دستگاه بر روی انگشت یا گوش، میزان اکسیژن خون اندازه گیری میشود.
اکسیمتر چیست؟
در دستگاه اکسیمتر، اسپکتروسکوپی بکار گرفته شده است. وقتی که به دستگاه اکسیمتر اطلاعات مربوط به اکسیژن خون داده میشود، سنسور دستگاه اطلاعات دریافتی را از طریق یک نور سبز به دستگاه منتقل می‌کند.
سپس دستگاه با استفاده از الگوریتم‌های خود، میزان اکسیژن خون را بر اساس نوری که از خون دریافت می‌کند، تخمین می‌زند. میزان اکسیژن خون به صورت درصدی گزارش میشود و به عنوان اشاره‌گری برای وضعیت تنفسی فرد استفاده میشود.
در برخی موارد، پزشک ممکن است برای تشخیص میزان اکسیژن خون، از آزمایشات خون و تست‌های تنفسی نیز استفاده کند.
این آزمایشات باعث می‌شوند که پزشک بتواند به طور دقیق‌تری وضعیت تنفسی فرد را تعیین کند.
علائم کمبود اکسیژن خون
علائم کمبود اکسیژن ممکن است به شدت متفاوت باشند و به علت عوامل مختلفی مانند شدت کمبود اکسیژن، سن، سلامت عمومی، وضعیت جسمانی و دیگر عوامل متفاوت باشند. برخی از علائم رایج کمبود اکسیژن عبارتند از:
- تنگی نفس و سختی در تنفس کردن
- سردرد و سرگیجه
- ضعف عضلات و خستگی زیاد
- تاری دید و احساس تاریکی در دوربین
- خلط خونریزی از بینی و دهان
- تپش قلب و افزایش ضربان قلب
- احساس اضطراب و ترس
- تغییر رنگ پوست به شکل آبی یا سرخ
در موارد شدید، کمبود اکسیژن ممکن است باعث از دست دادن هوشیاری شود و به علت خطر ایجاد شوک، باید به سرعت به مراکز درمانی مراجعه کنید.
در مواردی که شما یا دیگران در اطرافتان احساس کمبود اکسیژن می‌کنید، بهتر است به سرعت به محلی با هوای تازه منتقل شوید و یا در صورت نیاز به مراکز درمانی مراجعه کنید.
عوامل کمبود اکسیژن خون در بدن
موارد مختلفی می‌توانند باعث کمبود اکسیژن در بدن شوند. برخی از این موارد شامل:
بیماری‌های تنفسی:
بیماری‌هایی مانند برونشیت، آسم، عفونت‌های ریه و بیماری‌هایی که باعث نارسایی ریه می‌شوند، می‌توانند باعث کاهش تهوع و کمبود اکسیژن در بدن شوند.
بیماری‌های قلبی:
بیماری‌هایی مانند شریان کرونری، نارسایی قلبی و رفلاکس از مواردی هستند که می‌توانند باعث کمبود اکسیژن در بدن شوند.
خوب است این را هم بدانید: بهترین روش های پیشگیری از بیماری های قلبی
شرایط محیطی:
شرایط محیطی مانند ارتفاع، برودت و گرما می‌توانند باعث کمبود اکسیژن در بدن شوند.
کمبود خون:
کمبود خون به دلیل عوامل مانند فرآیند خونریزی شدید، کم خونی و تشنجات می‌تواند باعث کمبود اکسیژن در بدن شوند.
سایر عوامل:
سایر عواملی مانند عوامل تنش‌زا، سوختگی، عفونت‌های خون و سایر بیماری‌هایی که باعث کاهش فشار خون می‌شوند، می‌توانند باعث کمبود اکسیژن در بدن شوند.
به طور کلی، شناخت علایم و عواملی که باعث کمبود اکسیژن می‌شوند، می‌تواند به شما در پیشگیری از بروز مشکلات جدی و حفظ سلامتی بدن کمک کند.
در صورت بروز هرگونه علائم نگران‌کننده، بهتر است به سرعت به پزشک مراجعه کنید.
عوامل و علل کاهش اکسیژن خون
برای کاهش اکسیژن خون در بدن دلایل مختلفی وجود دارد که در زیر به آنها می پردازیم:
گار گرفتگی
مهمترین و جدی ترین علت کاهش اکسیژن در بدن افراد، افزایش گاز معروف و بی رنگ دی اکسید کربن می باشد.
تنفس این گاز خطرناک وهمچنین گاز گرفتگی که اکثراً در زمستان رخ می دهد، یکی از شایع ترین حوادثی است که به علت پر شدن فضا یا اتاق با گاز خطرناک دی اکسید کربن رخ می دهد.
تنفس گاز دی اکسید کربن یک علت جدی برای کاهش اکسیژن خون در بدن است که باعث مرگ میشود.
بیماری های تنفسی و قلبی
همچنین داشتن بیماری‌های مختلف از جمله بیماری های تنفسی و قلبی نیز در کاهش یافتن سطح اکسیژن خون یا مترادف پزشکی آن یعنی هیپوکسی تاثیرگذار هستند.
رویه در این بیماری این گونه است که وقتی ریه فرد بیمار قادر به وارد کردن اکسیژن کافی برای بدن نباشند، بدن دچار خفگی شده و مرگ رخ می دهد.
سرفه های پشت سر هم و متعدد
یکی از نشانه های این خفگی سرفه های پشت سر هم و متعدد شخص بیمار به بیماری قلبی در زمان ورزش کردن، دویدن،شنا کردن و … است و نشانه ای از کاهش یافتن سطح اکسیژن خون است.
صعود به ارتفاع
مورد دیگری که در پاسخ به این سوال که کمبود اکسیژن خون باعث مرگ میشود باید گفت این است که صعود به مکان های بلند و مرتفع نیز می‌تواند موجب کاهش یافتن سطح اکسیژن خون گردد.
بنابراین یکی از توصیه های اصلی پرشکان به بیماران قبلی و بیماران تنفسی این است که از رفتن به مکان های مرتفع و همچنین انجام ورزش کوهنوردی خودداری نمایند.
غرق شدن در آب
مورد دیگری که احتمالا همه از آن آگاه هستند غرق شدن در آب است که باعث مرگ میشود. چرا که از رسیدن اکسیژن به خون جلوگیری می نماید.
اگر دوست داشتید بدانید: چه میوه هایی برای زخم معده مفید است؟
از جمله دلایل دیگر که موجب کاهش سطح و میزان اکسیژن در خون می گردد می شود به موارد زیر اشاره کرد:
- مسمومیت دارویی یا غذایی
- آمبولی ریه (لخته شدن خون در ریه)
- بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD)
- برونشیت
- نقایص مادرزادی قلب
- آمفیزم
- پنوموتوراکس (ایجاد هوا در فضای اطراف ریه)
- کم خونی
- نارسایی احتقانی قلب
- پنومونی (باکتریایی و ویروسی)
- فشار خون ریوی
- فیبروز ریوی (اسکار ریه)
- آپنه خواب
- ادم ریوی (تجمع مایع روی ریه‌ها)
هیپوکسی چیست؟
هیپوکسی به کمبود اکسیژن در اندام‌ها و بافت‌های بدن گفته میشود. این واژه از دو کلمه یونانی “هیپو” به معنی “کم” و “اکسیژن” تشکیل شده است.
هیپوکسی می‌تواند در برخی موارد به عنوان نشانه‌ای از بیماری‌های مختلف در بدن دیده شود و یا می‌تواند در شرایطی مانند ارتفاع، آلودگی هوا، نارسایی ریه و غیره به وجود بیاید. همچنین، در برخی موارد هیپوکسی می‌تواند ناشی از استفاده از داروهای خاصی باشد.
هیپوکسی می‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی در اندام‌ها و بافت‌های بدن شود. برخی از علائم آن شامل تنگی نفس، سردرد، سرگیجه، خستگی، تاری دید، تپش قلب و تغییر رنگ پوست به شکل آبی یا سرخ هستند.
همچنین، در صورت بروز هیپوکسی شدید، ممکن است باعث از دست دادن هوشیاری شود و به علت خطر ایجاد شوک، باید به سرعت به مراکز درمانی مراجعه کنید.
در کل، هیپوکسی یک مسئله جدی است و در صورت بروز هرگونه علائمی، بهتر است به زودی به پزشک مراجعه کنید.
شناخت انواع هیپوکسی
هیپوکسی می‌تواند در انواع مختلفی به وجود آید، بسته به علت و مکانیسم کمبود اکسیژن در بدن. برخی از انواع هیپوکسی عبارتند از:
هیپوکسی خونی:
در این نوع هیپوکسی، کمبود اکسیژن در خون به دلیل کمبود سلول‌های قرمز خون یا کاهش قابل توجه در فشار جوی منطقه برای جذب اکسیژن به وجود می‌آید.
هیپوکسی تنفسی:
این نوع هیپوکسی به دلیل کاهش تهوع در ریه و کاهش جریان هوای تنفسی به داخل ریه‌ها به وجود می‌آید. این نوع هیپوکسی ممکن است به دلیل برونشیت، آسم، عفونت ریه، آبسه ریه، غرق شدن و یا سایر مشکلات تنفسی رخ دهد.
هیپوکسی بافتی:
این نوع هیپوکسی به دلیل کمبود اکسیژن در بافت‌ها و اندام‌های بدن به وجود می‌آید.
این مشکل ممکن است به دلیل کاهش جریان خون، بلعیدن جسم خارجی در دستگاه تنفسی، کاهش تعداد سلول‌های قرمز خون و یا سایر مشکلاتی در سیستم قلبی عروقی رخ دهد.
هیپوکسی ایسکمیک:
این نوع هیپوکسی به دلیل کاهش جریان خون در سیستم عروقی به یک قسمت از بدن به وجود می‌آید. این مشکل معمولاً به دلیل بلوک شدن یا تنگ شدن عروق خونی رخ می‌دهد.
هیپوکسی ارتفاع:
این نوع هیپوکسی به دلیل کمبود اکسیژن در ارتفاع‌های بالا به وجود می‌آید.
این مشکل به دلیل فشار کمتر هوا در ارتفاع بالا و کاهش میزان اکسیژن در هوا به وجود می‌آید.
این مقاله هم به شما کمک می کند که بدانید: برای دفع سنگ کلیه چی بخوریم؟
در کل، هیپوکسی می‌تواند در انواع مختلفی به وجود آید و بسته به علت و شدت آن، ممکن است نیاز به درمان داشته باشد. در صورت بروز هرگونه علائمی، بهتر است به زودی به پزشک مراجعه کنید.
چگونه می‌توان از هیپوکسی جلوگیری کرد؟
برخی از روش‌هایی که می‌توانند به جلوگیری از هیپوکسی کمک کنند، عبارتند از:
تنفس صحیح:
تنفس صحیح یکی از مهمترین عوامل برای جلوگیری از هیپوکسی است. برای تنفس صحیح، باید نفس عمیق بکشید و آرام و به صورت کامل خارج کنید.
ورزش منظم و تقویت ریه ها
ورزش منظم و فعالیت‌های بدنی می‌توانند به بهبود عملکرد قلب و ریه کمک کنند و باعث افزایش تعداد سلول‌های قرمز خون و حجم خون در بدن شوند.
این امر باعث افزایش ظرفیت بدن در جذب و استفاده از اکسیژن میشود.
تنظیم فشار خون:
فشار خون بالا و یا پایین می‌تواند باعث کاهش جریان خون و کاهش تهوع در بدن شود. برای جلوگیری از هیپوکسی، باید به تنظیم فشار خون توجه کنید.
جلوگیری از تنفس در شرایط آلودگی هوا:
تنفس در شرایط آلودگی هوا باعث کاهش کیفیت هوای تنفسی میشود و می‌تواند باعث کمبود اکسیژن در بدن شود. برای جلوگیری از هیپوکسی، باید در شرایط آلودگی هوا تنفس کمتری داشته باشید.
پرهیز از استعمال دخانیات و سیگار:
سیگار می‌تواند باعث کاهش ظرفیت ریه و کاهش جریان خون در بدن شود و باعث کمبود اکسیژن در بدن شود. برای جلوگیری از هیپوکسی، باید از سیگار خودداری کنید.
در کل، رعایت این روش‌ها و سبک زندگی سالم می‌تواند به جلوگیری از هیپوکسی کمک کند. در صورت بروز هرگونه علائمی، بهتر است به زودی به پزشک مراجعه کنید.
میزان طبیعی و نرمال اکسیژن خون چقدر است؟
میزان نرمال اکسیژن خون برای بیشتر افراد بین ۹۵ تا ۱۰۰ درصد است. این به این معنی است که در هنگام استراحت، میزان اکسیژن در خون باید حداقل ۹۵ درصد باشد.
اگر وقت داشتید این مقاله را هم بخوانید و بدانید: بهترین معجون برای جوش خوردن استخوان
با این حال، میزان نرمال اکسیژن خون برای برخی افراد ممکن است کمی پایین‌تر یا بالاتر باشد.
در صورتی که میزان اکسیژن خون کمتر از ۹۵ درصد شود، ممکن است نشان دهنده وجود مشکل در تنفس و یا عوارض بیماری‌هایی مانند بیماری‌های ریه، قلب، یا کم‌خونی باشد.
به عنوان مثال، در برخی افراد مبتلا به کروناویروس، میزان اکسیژن خون ممکن است به دلیل آسیب به ریه‌ها کاهش یابد.
در هر صورت، برای تعیین میزان نرمال اکسیژن خون، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید، زیرا او می‌تواند با توجه به سن، جنسیت، وضعیت سلامتی و سابقه پزشکی شما، میزان نرمال اکسیژن خون را تعیین کند.
میوه و خوراکی های مفید برای افزایش اکسیژن خون
تغذیه سالم و متنوع می‌تواند بهبود میزان اکسیژن خون کمک کند.
برخی از میوه‌ها و خوراکی‌هایی که می‌توانند بهبود میزان اکسیژن خون کمک کنند عبارتند از:
سبزیجات و میوه‌های غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها:
سبزیجات و میوه‌هایی مانند بلوبری، توت فرنگی، انگور، انبه، هویج، کلم، بادمجان، برگ گل کلم، سبزیجات تاریخچه‌دار، و سبزیجات تازه می‌توانند بهبود میزان اکسیژن خون کمک کنند.
ماهی:
ماهی مانند ماهی سالمون، ماهی تون، ماهی ماکرل، و ماهی هرینگ حاوی اسیدهای چرب امگا۳ می‌باشند که بهبود عملکرد سیستم قلبی عروقی و بهبود جریان خون در بدن کمک می‌کنند.
سیر:
سیر حاوی آنتی‌اکسیدان‌هایی است که بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن و کاهش التهاب در بدن کمک می‌کنند.
زنجبیل:
زنجبیل حاوی موادی است که بهبود جریان خون و کاهش التهاب در بدن را تسهیل می‌کنند.
شوید:
شوید یک نوع سبزی تازه است که حاوی ویتامین C، آنتی‌اکسیدان‌ها و مواد معدنی است که بهبود سلامت قلبی-عروقی و جریان خون در بدن کمک می‌کند.
تاثیر استرس و اضطراب در کاهش اکسیژن خون
استرس و اضطراب می‌توانند به طور مستقیم یا غیرمستقیم تاثیراتی بر میزان اکسیژن خون داشته باشند. در شرایط استرس و اضطراب، بدن ممکن است به دلیل فعال شدن سیستم عصبی همراه با افزایش ضربان قلب و تنفس، نیاز بیشتری به اکسیژن داشته باشد.
اگر میزان اکسیژن مورد نیاز بدن در شرایط استرس و اضطراب تامین نشود، ممکن است میزان اکسیژن خون کاهش یابد.
علاوه بر این، استرس و اضطراب می‌توانند باعث افزایش تنش عضلات صورت، گلو و شکم شوند که ممکن است باعث کاهش تنفس عمیق و منظم شود. این مسئله می‌تواند منجر به یک الگوی تنفس سطحی شود که می‌تواند باعث کاهش میزان اکسیژن در خون شود.
بیشتر بدانید: بهترین تکنیک‌های مدیریت استرس/ معرفی تمرین و خوراکی های مناسب کاهش اضطراب
به علاوه، استرس و اضطراب می‌توانند باعث تنگی نفس، تپش قلب، سرگیجه و افزایش فشار خون شوند که همگی می‌توانند باعث کاهش میزان اکسیژن خون شوند.
بدین ترتیب، مدیریت استرس و اضطراب می‌تواند بهبود میزان اکسیژن خون کمک کند. روش‌هایی مانند مدیتیشن، یوگا، تمرین تنفس عمیق و تحریک رفلکس آرامش می‌توانند به کاهش استرس و اضطراب کمک کنند و بهبود میزان اکسیژن خون را تسهیل کنند.
پایگاه خبری امیدرسان
از مهمترین راه های کاش استرس و اضطراب جلوگیری و پرهیز از مطالعه و خواندن اخبار منفی و ناامید کننده است.
بر عکس این موضوع این است که برای رهایی از استرس و اضطراب و جلوگیری از عوارض بیشمار آن باید به سمت اخبار خوب و امیدبخش سوق پیدا کنید.
سعی کنید در روز چند نوبت به خصوص در ابتدای صبح به مطالعه اخبار خوب و امیدبخش بپردازید.
اینجا را هم نگاهی بیاندازید تا بدانید که : تاثیر روانشناسی مثبت بر زندگی ما+ تکنیک هایی برای داشتن حال خوب
پایگاه خبری امیدرسان، که در سالیان اخیر پا به دنیای رسانه ای کشور گذاشته هدفش تزریق امید و نشاط به جامعه است و شما می توانید با پیگیری اخبار این پایگاه خبری روز خوبی را برای خود رقم بزنید.
