مدیرکل دفتر بازسازی و حفاظت از ذخایر ژنتیکی آبزیان سازمان شیلات ایران گفت: پنج گونه بومی جدید از باربوس ماهیان در استان خوزستان شامل؛ برزم، بنی، گطان، عنزه و شیربت و یک گونه شیزوتراکس در حوزه سیستان برای سال آینده به صورت انبوه حداقل ۳۵ میلیون قطعه تولید و رهاسازی می شود.
به گزارش پایگاه خبری امیدرسان، ناصر کرمی راد با اشاره به پیشینه تکثیر آبزیان از سال ۱۳۰۸ تاکنون از برنامه‌ریزی برای افزایش رهاسازی آبزیان بومی در منابع آبی کشور در سال ۱۴۰۴ خبر داد و افزود: این شش گونه بومی در همین راستا تولید و رهاسازی می شود.
وی با بیان اینکه از گذشته تا به امروز صید و صیادی منبع مهمی برای تامین غذا و ایجاد اشتغال بوده است، گفت : امروز بیش از ١٤٤ هزار نفر در شمال و جنوب کشور بطور مستقیم به امر صیادی اشتغال دارند.
وی عنوان کرد: نشانه های روشنی وجود دارد که ذخایر آبزیان به علت گسترش روزافزون جوامع انسانی و نیاز آنها به منابع غذایی جدید در زیستگاه‌های خود در معرض انواع فشارهای ناشی از صید بی رویه و فشارهای وارده از سوی مسائل محیطی از قبیل آلودگی و تخریب زیستگاه ها قرار گرفته است از اینرو برای آنکه سهم آبزیان در تغذیه، اقتصاد و بهبود زندگی اجتماعی پایدار بماند باید مدیریت مناسبی روی آن اعمال شود.
کرمی راد اضافه کرد: سازمان شیلات ایران با وجود محدودیت ها و مشکلات بیولوژیکی و غیر بیولوژیکی موجود موفق شد در سال جاری بیش از ۱۴۰ درصد اهداف تکلیفی و حاکمیتی برنامه هفتم توسعه را در سال ۱۴۰۳ در بخش بازسازی ذخایر آبزیان محقق کند.
وی اضافه کرد : با توجه به تاکیدها قانون حفاظت و بهره برداری از منابع آبزی، بازسازی ذخایر آبزیان به عنوان یک فعالیت ملی و حاکمیتی از سال‌های گذشته در دستور کار سازمان شیلات ایران بوده و این مهم توسط مراکز بازسازی ذخایر آبزیان در سه حوزه دریای خزر، آبهای داخلی و خلیج فارس و دریای عمان انجام می‌شود و عملیات رهاسازی با حضور و نظارت نمایندگانی از جامعه بهره بردار، مراکز تحقیقاتی و گاه حضور نمایندگان دستگاه های نظارتی انجام می شود.
مدیرکل دفتر بازسازی و حفاظت از ذخایر ژنتیکی آبزیان سازمان شیلات کشور ادامه داد: بر اساس گزارش های بین المللی، ایران در زمره کشورهای سرشناس و برجسته در بازسازی ذخایر آبزیان بوده و این موفقیت‌ها حاصل سالها تلاش و مجاهدت همکاران مراکز بازسازی است که با وجود کمبودها و مشکلات توانسته اند این جایگاه ملی و بین المللی را حفظ کنند.
کرمی راد اضافه کرد: امسال حدود ۵۰۸ میلیون قطعه انواع آبزیان با متوسط وزن یک تا ۱.۵ گرم به بالا در منابع آبی کشور رهاسازی شده که از این میزان ۵۶ میلیون و ۵۰۰ هزار قطعه بچه ماهی سفید با مشارکت مستقیم جامعه بهره بردار در حوزه دریای خزر تولید و رها سازی شد.
وی هدف از بازسازی ذخایر را کمک به پایداری صید جامعه صیادی و بهره برداران اعلام کرد و افزود: امسال در جنوب کشور پس از سالها وقفه ۳۲ میلیون قطعه انواع میگوی بومی در استان هرمزگان به صورت انبوه تولید، بازسازی و رهاسازی شد.
مدیرکل دفتر بازسازی و حفاظت از ذخایر ژنتیکی آبزیان سازمان شیلات کشور اظهار کرد: ۳۳ گونه از آبزیان بومی کشور در مراکز فوق در سه حوزه ذکر شده اهداف مورد نظر را دنبال می‌کند.
وی پایداری صید برخی از گونه‌های بومی مانند ماهی سفید را حاصل عملکرد مراکز بازسازی و حفاظت ازذخایر ژنتیکی آبزیان دانست و تاکید کرد: با توجه به رود کوچ بودن بیش از ۸۰ درصد از گونه های ماهیان دریای خزر متاسفانه شاهدیم که در فصل تکثیر اکثر رودخانه های منتهی به دریای خزر شرایط زیست محیطی مناسبی ندارند تا گونه های رود کوچ(آنادرموس) بتوانند برای زادآوری و تجدیدنسل خود به رودخانه مهاجرت کنند و این امر خود یکی از عوامل بسیار مهم و تاثیر گذار در تهدید گونه های مربوطه است.
وی تاکید کرد: در فصل تکثیر یا بر اثر تغییرات اقلیمی و خشکسالی‌ها شدت جریان آب این رودخانه‌ها بسیار کم شده و یا شدت آلاینده‌های صنعتی، شهری، روستایی و کشاورزی بسیار بالاست که کیفیت لازم برای مهاجرت و تخم‌گذاری ماهیان را ندارند و یا در مسیر مهاجرت در رودخانه‌ها موانع بسیار سختی در اثر ایجاد جاده و پل، وجود معادن شن و ماسه، تخلیه فاضلاب در بستر رودخانه‌ها، توسعه شهرنشینی و روستاها، ایجاد صنایع مختلف، سدهای متعدد و غیره دست به دست هم داده تا آبزیان در زیستگاه خود نتوانند در یک شرایط مناسب برای زادآوری و ازدیاد نسل خود به صورت طبیعی اقدام کنند.
کرمی راد اضافه کرد: اکوسیستم‌ها در حالت طبیعی پایدار بوده و همه موجودات زنده آن در حالت تعادل زیست می‌کنند و بروز هرگونه پدیده غیر معمول باعث ایجاد ناپایداری و برهم خوردن تعادل می‌شود که خود باعث کاهش ذخایر گونه‌ها یا خطر انقراض نسل برخی از آنها یا غالب شدن یک یا چند گونه یا اخلال در چرخه زیستی و یا شبکه غذایی می شود.
وی اضافه کرد: افزایش جمعیت دنیا و نیاز به تامین منابع پروتئینی بیشتر باعث افزایش میزان صید آبزیان از دریاها و اقیانوسها شده و فشار بر ذخایر ماهی را افزایش داده است که در نهایت کاهش میزان ذخایر ماهیان و به همان نسبت صید را بدنبال دارد.
کرمی راد ادامه داد: در بسیاری از کشورهای دنیا برای جبران این کاهش؛ عملیات تکثیر مصنوعی و رهاسازی بچه ماهیان انجام می شود از اینرو بازسازی ذخایر برنامه همکاری و مشارکت انسان و طبیعت در راستای بهبود و افزایش توده زنده با رویکردی مسئولانه است.
وی افزود: در سال جاری طبق اهداف تکلیفی شیلات کشور در زمینه بازسازی ذخایر؛ تولید و رهاسازی ۳۲۲ میلیون قطعه انواع آبزیان بود که ۱۴۰ درصد این اهداف در کشور محقق شده است.
وی تاکید کرد: مراکز بازسازی ذخایر کشور با وجود محدودیت ها و مشکلات بسیار در این بخش تلاش دارند به اهداف تکلیفی برنامه های مصوب شده پنج ساله توسعه کشور پایبند بوده و گاه جلوتر از این برنامه ها حرکت کنند؛ امسال نیز با بررسی موضوعات و مشکلات برنامه سال جدید، نیازمندی های مراکز احصاء و برای رفع این چالش ها توافقاتی حاصل شد.
