بحران کانتینر؛ تهدیدی جدی برای زنجیره تامین
کانتینر چیست؟ ابزارهای حیاتی در صنعت حمل و نقل و لجستیک هستند که به منظور تسهیل جابجایی کالاها در سراسر جهان طراحی شده‌اند. این واحدهای استاندارد شده، به دلیل قابلیت حمل و نقل آسان، امنیت بالا و کاهش زمان بارگیری و تخلیه، نقش اساسی در زنجیره تامین دارند. کانتینرها در اندازه‌ها و انواع مختلفی تولید می‌شوند و به صورت عمده برای حمل کالاهای مختلف، از مواد اولیه تا محصولات نهایی، مورد استفاده قرار می‌گیرند. در سال‌های اخیر، با افزایش تجارت جهانی و نیاز به سرعت بیشتر در جابجایی کالا، اهمیت کانتینرها به طرز چشم‌گیری افزایش یافته است.
وضعیت کنونی بازار کانتینر
در حال حاضر، بخش لجستیک و حمل و نقل در ایران با بحران کمبود کانتینر مواجه است که این موضوع می‌تواند تاثیرات منفی جدی بر زنجیره تامین و اقتصاد کشور بگذارد. قیمت کانتینر در سال‌های اخیر به طور قابل توجهی افزایش یافته و این امر به دلیل چندین عامل مختلف پدید آمده است. از جمله این عوامل، می‌توان به توقف تولید داخلی و محدودیت‌های وارداتی اشاره کرد. به عنوان مثال، میانگین قیمت واردات کانتینر از 950 دلار به ازای هر تن در سال 1401 به 1342 دلار به ازای هر تن در سال 1402 و بیشتر از 2000 هزار دلار در سال 1403 افزایش یافته است. این افزایش قیمت، به خودی خود می‌تواند فشار زیادی بر بنگاه‌های اقتصادی وارد کند و توانایی آن‌ها برای رقابت در بازارهای جهانی را کاهش دهد.
تاثیرات بحران کانتینر بر زنجیره تامین
شاید برای برخی افراد که با فرآیندهای حمل و نقل آشنایی ندارند، این سوال به وجود آید که اثرات منفی کمبود کانتینر چیست؟ کمبود کانتینر به طور مستقیم بر زنجیره تامین تاثیر می‌گذارد. عدم دسترسی به کانتینرهای کافی، موجب ایجاد تاخیر در حمل و نقل کالاها می‌شود که این امر می‌تواند به اختلال در زنجیره تامین و افزایش هزینه‌های عملیاتی منجر شود. بنگاه‌ها ناچار به پرداخت هزینه‌های اضافی برای حمل و نقل کالاها و تامین کانتینرهای مورد نیاز خود خواهند بود. این وضعیت به صورت ویژه برای کسب و کارهای کوچک و نوپا که منابع مالی محدودی دارند، می‌تواند بسیار آسیب‌پذیر باشد.
دلایل کمبود کانتینر
چندین عامل در ایجاد بحران کانتینر دخیل هستند. یکی از مهم‌ترین دلایل، توقف تولید کانتینر در کشور به دلیل مشکلات زیرساختی و عدم دسترسی به فناوری‌های پیشرفته است. همچنین، محدودیت‌های ناشی از قوانین و مقررات نیز تامین کانتینر را به چالش کشیده‌اند. به عنوان مثال، بر اساس قانون برنامه ششم توسعه، کانتینر مشمول استفاده حداکثری از تولید داخلی است و این موضوع مانع از واردات آن شده است. این در حالی است که تولید داخلی به هیچ وجه پاسخگوی نیاز فعلی کشور نیست.
تاثیر بر صنایع وابسته
بحران کانتینر تنها به صنعت حمل و نقل محدود نمی‌شود، بلکه تاثیرات گسترده‌ای بر سایر صنایع نیز دارد. به عنوان مثال، تاخیر در تامین مواد اولیه، می‌تواند به توقف تولید در صنایع مختلف منجر شود. این اختلالات علاوه بر این که بر هزینه‌های تولید تاثیر می‌گذارند، به از دست رفتن سفارشات و مشتریان نیز منجر می‌شوند. در نهایت، این وضعیت به کاهش کیفیت محصولات و عدم رضایت مشتریان خواهد انجامید.
فرصت‌های از دست رفته
یکی از فرصت‌های تجاری که تحت تاثیر بحران کانتینر قرار گرفته، کریدور شمال-جنوب است. این کریدور به عنوان یک مسیر تجاری استراتژیک بین اروپا، آسیای میانه و جنوب آسیا می‌تواند به ایران فرصت‌های سرمایه‌گذاری و تجاری فراوانی ارائه دهد. اما کمبود کانتینر و ضعف در زیرساخت‌های حمل و نقلی، مانع از بهره‌برداری کامل از این پتانسیل‌ها می‌شود.
راهکارهای پیشنهادی
برای حل بحران کانتینر و بهبود وضعیت زنجیره تامین، ضروری است که در سیاست‌های وارداتی تجدیدنظر شود. تسهیل ورود انواع کانتینر و مستعمل، می‌تواند به کاهش فشار بر بازار و افزایش دسترسی بنگاه‌ها به این ابزار حیاتی کمک کند. این اقدام به کاهش هزینه‌ها و افزایش رقابت‌پذیری منجر می‌شود می‌تو واند به بهبود کیفیت خدمات و محصولات نیز کمک کند.
علاوه بر این، سرمایه‌گذاری در بهبود زیرساخت‌های تولید کانتینر و افزایش توان تولید داخلی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. با ارتقاء فناوری و تامین ماشین‌آلات پیشرفته، می‌توان ظرفیت تولید را افزایش داد و نیاز کشور را به کانتینرهای جدید برطرف کرد. این اقدامات در نهایت به پایدارتر شدن زنجیره تامین و تقویت اقتصاد کشور منجر خواهند شد.
با افزایش قیمت کانتینر و محدودیت‌های تولید و واردات، بنگاه‌ها با چالش‌های جدی مواجه هستند که می‌تواند به کاهش کیفیت خدمات و محصولات منجر شود. برای جلوگیری از وقوع چنین بحران‌هایی در آینده، نیاز به یک رویکرد جامع در سیاست‌گذاری‌های مرتبط با تامین کانتینر وجود دارد. تنها با اتخاذ تصمیمات مناسب و همکاری بین بخش‌های مختلف، می‌توان به بهبود وضعیت زنجیره تامین و تقویت اقتصاد کشور کمک کرد. جهت کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره‌های تخصصی برای خرید انواع کانتینر، به سایت پاسارگاد کانتینر مراجعه فرمایید.
