رنج و گنج کشاورزان؛ وقتی خوشه‌های زندگی از دل خاک می‌روید
وقتی روزهای گرم تابستان فرا می‌رسد، دشت‌های طلایی آذربایجان شرقی میزبان فصل برداشت گندم می‌شوند که یک سال تلاش بی‌وقفه کشاورزان بر سر خوشه‌های طلایی را عیان ساخته و جان تازه‌ای به روستاها می‌بخشد.
به گزارش پایگاه خبری امیدرسان، زمین‌هایی که ماه‌ها زیر نگاه پرامید و عرق جبین کشاورزان جان گرفته بودند، حال میزبان خوشه‌های طلایی گندم شده‌اند، محصولی که حاصل رنج، صبر و تلاش یکساله چندین کشاورز در آذربایجان شرقی است، این روزها کم‌کم از دل خاک سر برآورده و به انبارها و سیلوها راه پیدا می‌کند.
گندم که در فرهنگ و اقتصاد ما، نماد زندگی و برکت است، از نخستین روزهای پاییز که بذر در دل خاک پنهان می‌شود تا روزهای گرم برداشت در تابستان، کشاورزان با دلگرمی به باران و امید به روزی حلال، شب و روزشان را وقف زمین می‌کنند، این نعمت الهی از دیرباز با زندگی مردم ما درهم آمیخته و به نماد مقدس تبدیل شده است.
سال زراعی جاری با چالش‌های فراوانی در بخش کشاورزی همراه بود. خشکسالی، کاهش منابع آبی، سرمازدگی و تگرگ در چندین وعده موجب بروز خسارت به اراضی کشاورزی استان شده و عملکرد مزارع نسبت به سال‌های گذشته کاهش یافته است، اما با این وجود، کشاورزانی که اصول علمی و الگوهای نوین کشت را به‌کار گرفته بودند، توانستند تا حد زیادی از آسیب‌ها در امان بمانند و محصول قابل قبولی را درو کنند.
فصل برداشت گندم در بسیاری از استان‌های کشور به پایان رسیده و عملیات خرید تضمینی نیز خاتمه یافته است اما در استان‌هایی با اقلیم سردتر و ارتفاعات بالا مانند آذربایجان شرقی، برداشت گندم هنوز ادامه دارد.
آذربایجان شرقی به دلیل شرایط آب و هوایی خاص و تاخیر در شروع فصل کاشت، برداشت گندم معمولا تا پایان تابستان ادامه می‌یابد و روند خرید تضمینی نیز متناسب با این تقویم، تمدید می‌شود.
فصل برداشت، نه‌فقط نقطه پایان یک دوره زراعی، بلکه آغاز آیین‌هایی از جنس شکرگزاری، همدلی و پاسداشت نعمت است که در دل سنت‌ها ریشه دارند، با طلوع خورشید بر دشت‌های پهناور، خوشه‌های طلایی گندم در باد تاب می‌خورند و نوید برکتی دیگر را می‌دهند.
کشاورزان استان پس از ماه‌ها مراقبت از زمین‌های خود، کار برداشت گندم را آغاز کرده‌اند، کمباین‌ها در مزارع به حرکت درآمده‌اند و داس‌ها بار دیگر در دستان کشاورزان جان گرفته‌اند، صدای شادی و همدلی، فضای روستا را پر کرده است.
وجود هشت میلیون هکتار اراضی دیم در کشور
مظفر روستایی، رئیس موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور گفت: اکنون هشت میلیون هکتار اراضی دیم در کشور وجود دارد که اگر به صورت اصولی و صحیح بتوانیم آن را مدیریت کنیم، سالانه نزدیک به ۱۲ میلیون تن گندم تولید خواهیم کرد.
وی افزود: عملکرد محصول در اراضی دیم با مدیریت سه عامل مهم کود، بذر و نوع کشت می‌تواند ارتقا یابد و اجرای بموقع عملیات خاک‌ورزی و کاشت، استفاده از روش‌های نوین مانند کشت مستقیم و عمل به دستورالعملهای موسسه تحقیقات دیم نیز در افزایش عملکرد و تولید محصولات کشاورزی اهمیت ویژه‌ای دارد.
وی با بیان این‌که توسعه کشت محصولات کم آب بر و مقاوم به تنش‌های محیطی می‌تواند پایداری تولید را در بلندمدت تضمین کند، اظهار کرد: عبور از شرایط بحرانی امروز نیازمند اجرای یافته‌های تحقیقاتی و همکاری تنگاتنگ کشاورزان با مراکز تحقیقاتی و کارشناسان است.
خرید بیش از ۲۲۵ هزار تن گندم در آذربایجان شرقی
صادق نادری، معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی نیز گفت: ۳۵۳ هزار و ۱۰۹ هکتار از اراضی استان به زیر کشت گندم رفته که تاکنون ۳۰۳ هزار و ۷۷۵ هکتار گندم دیم (۸۷ درصد) و ۴۹ هزار و ۳۳۴ هکتار گندم آبی (۸۴ درصد) برداشت شده است.
وی از خرید بیش از ۲۲۵ هزار تن گندم در آذربایجان شرقی خبر داد و گفت: از این میزان خرید، ۲۱۲ هزار و ۹۵۸ تن خرید تضمینی گندم و ۱۲ هزار و ۹۵ تن نیز خرید بذری بوده است.
نادری افزود: ۱۶۸ هزار و ۲۵ تن از گندم خریداری شده به صورت تضمینی توسط شرکت غله و خدمات بازرگانی استان و ۳۲ هزار و ۲۱۳ تن نیز توسط سازمان تعاون روستایی استان خریداری شده است. این آمار نشاندهنده کاهش ۲۸.۴۶ درصدی خرید تضمینی گندم استان نسبت به مدت مشابه سال گذشته است که دلیل اصلی آن نیز به خشکسالی در فصل سرد و تگرگ در بهار مربوط می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: تاکنون ۱۳۷ میلیارد ریال از مطالبات گندمکاران استان پرداخت شده و پیگیر پرداخت مابقی مطالبات نیز هستیم. یکی از دلایل دیرکرد در پرداخت‌ها نیز مربوط به این است که معمولا برداشت گندم در استان ما نسبت به سایر استان‌ها، دیرتر آغاز شده و در آخر صف پرداختی‌ها قرار داریم.
وی با بیان این‌که خرید گندم در ۶۲ مرکز خرید تضمینی استان درحال انجام است، گفت: خرید گندم در استان ما معمولا تا پایان شهریورماه ادامه دارد و پیش بینی می‌کنیم که خرید تضمینی گندم استان به ۳۰۰ هزار تن برسد.
فصل آبی ۱۴۰۳-۱۴۰۴ با چالش‌های سختی برای کشاورزان نسبت به سال‌های گذشته همراه بود. کمبود بارش‌ها در پاییز و زمستان برای اراضی دیم که اغلب اراضی کشاورزی استان از این نوع هستند، از همان ابتدا خبر از وضعیت سخت تولید را در این فصل آبی می‌داد.
اراضی که با عمل به دستورالعملهای فنی از این خشکسالی جان سالم به در برده بودند، با بارش‌های بدموقع، تگرگ و سرمازدگی در فصل بهار نیز رو به رو شدند و خسارت به بخش دیگری از اراضی تحمیل شد.
با تمامی خسارت‌ها و مشکلاتی که برای کشاورزان و زمین‌های کشاورزی و تولیدات در این فصل آبی، تجربه مهمی برای کشاورزان و دولت شد که نسبت به تجهیز اراضی دیم به آبی با فناوری‌هایی نظیر سیستم آبیاری تحت فشار یا استفاده از ارقام و بذور اصلاح شده و مقاوم به شرایط حساس کنونی اقدام کنند تا در مواقع کم آبی بتوان شرایط را مدیریت و از خسارت پیشگیری کرد.
بخش عمده‌ای از آب در کشور ما به دلیل سنتی بودن در بخش کشاورزی مصرف می‌شود که با توجه به چالش‌های خشکسالی، کمبود بارندگی و ناترازی انرژی، باید چاره اساسی برای این حوزه اندیشید و از تجهیز و بهره گیری هرچه بیشتر اراضی کشاورزی کشور به فناوری‌های نوین حمایت لازم را داشت که در این راستا نقش دولت به عنوان حامی و کشاورز به عنوان مجری و ارتباط و همکاری این ۲ گروه با یکدیگر اهمیت بسیاری دارد.
آیین شکرگزاری برداشت گندم، هر ساله در آذربایجان شرقی برگزار می‌شود که امسال نیز بخش خراجوی شهرستان مراغه میزبان این رویداد سنتی بود. آیینی که با مشارکت روستاییان و پخت انواع محصولات فراوری شده از گندم ازجمله نان و رشته و غذاهایی که از آن می‌توان پخت، برگزار شد.
منبع: ایرنا
