الگویی موفق از فعالیت بخش خصوصی؛ کارخانه نوآوری کرمانشاه

کارخانه‌های نوآوری به‌عنوان یکی از اجزای اصلی زیست‌بوم نوآوری کشور، با حمایت معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری و توسط بخش خصوصی در سراسر کشور راه‌اندازی شده‌اند.

به گزارش پایگاه خبری امیدرسان، عبارت کارخانه نوآوری چند سالی است که در مجامع استارتاپی و عرصه کارآفرینی نوین به گوش می خورد، کارخانه های نوآوری درواقع نقطه اتصال بازار و محصول هستند که با نگاه بخش خصوصی و برای تجاری سازی ایده ها، محصولات و خدمات راه اندازی شده اند.

این نوع کارخانه ها، بستری است که در آن، بسیاری از ابزارها و منابع مورد نیاز کارآفرینی شامل زیرساخت ها، مربیان و مشاوران، سرمایه گذاران ریسک پذیر، شتابدهنده ها، خدمات دهندگان به استارتاپ ها و کسب و کارها و استارتاپ ها، به نوعی بازیگران اصلی اکوسیستم کارآفرینی را در یک فضا گردهم می آورد که برای راه اندازی و توسعه کسب و کار مورد نیازند و در واقع هدف از راه اندازی کارخانه های کسب و کار، تجمیع منابع، تسهیل رشد کسب و کارها و افزایش شانس موفقیت آنهاست.

کارخانه نوآوری مجموعه ای غیرانتفاعی‌منطقه ای است برای کمک به فرهنگ پویایی و شکل گیری اجتماع نوآوری؛ مجموعه ای متشکل از فضاها، سازوکارها و ساختارهای لازم برای شکل گیری، رشد و توسعه استارتاپ ها و کسب و کارهای نوآورانه، این مجموعه بزرگ با در نظر گرفتن همه نیازهای لازم برای رشد یک واحد کسب و کاری کوچک، اقدام به جمع آوری زیرساخت ها در کنار هم نموده است.

کارخانه نوآوری کرمانشاه نیز یکی از معدود نمونه‌هایی است که موسس و بهره‌بردار آن هر ۲ از بخش خصوصی هستند در همایشی که با حضور معاون علمی رییس جمهور و با حضور مدیران عامل کارخانه های نوآوری سراسر کشور به میزبانی کرمانشاه برگزار شد این فرصت پیش آمد تا در زمینه کارخانه نوآوری کرمانشاه و فعالیت های آن، با مدیرعامل این کارخانه گفت و گویی انجام دهیم.

وجود ۱۸ کارخانه نوآوری فعال در کشور

مدیرعامل کارخانه نوآوری کرمانشاه اظهار کرد: کارخانه نوآوری، از اصطلاحات تازه واردی است که همگام با شکل گیری زیست بوم نوآوری و اقتصاد دانش بنیان پا به عرصه گفتمان ملی کشور گذاشته است، کارخانه هایی که به تولید محصول به شیوه ای جدید می پردازد، محصولات دانش بنیانی که از ایده های نوآورانه سربرآورده اند و در این کارخانجات با تزریق اندیشه و کمی سرمایه به مرحله تجاری سازی می رسند.

مریم حسینی افزود: در حال حاضر ۱۸ کارخانه نوآوری در کشور فعال است که هر یک رسالت ایجاد زیرساختی یکپارچه برای شکل‌گیری اقتصاد پایدار مبتنی بر نوآوری را بر عهده دارند که کرمانشاه یکی از مهم‌ترین مراکز نوآوری در غرب کشور است و به‌عنوان تنها کارخانه نوآوری فعال در این منطقه شناخته می‌شود.

وی اضافه کرد: این مراکز از سوی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری اعتبار و صلاحیت دریافت می‌کنند و رسالت اصلی آنها ایجاد یک محیط کاملاً تخصصی و منسجم است که در آن تیم‌ها، شتاب‌دهنده‌ها، خانه‌های خلاق، صندوق‌های پژوهش و فناوری و دیگر اجزای اکوسیستم نوآوری گرد هم آمده و همکاری کنند.

حسینی اشاره کرد: یکی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد کارخانه نوآوری کرمانشاه، حضور ۲ نهاد خصوصی به‌عنوان مؤسس و بهره‌بردار است، این در حالی است که در بسیاری از کارخانه‌های نوآوری دیگر در کشور، نهاد مؤسس معمولاً دولتی یا عمومی است و تنها بهره‌برداری از فضا به بخش خصوصی واگذار می‌شود.

مدیرعامل کارخانه نوآوری کرمانشاه یادآور شد: کارخانه های نوآوری تیم هایی را پذیرش می کنند که محصول آنها از دوره تحقیقات و نمونه سازی گذشته باشد و آماده تولید انبوه و ورود به بازار باشد و در واقع یک کارخانه نوآوری فضایی را فراهم می آورد که یک کارآفرین بتواند پیش از عرضه محصول خود، آنها اصلاح و ریسک شکست خود را کاهش دهد.

وی. ادامه داد: در کرمانشاه، هم مؤسس و بهره‌بردار بر عهده بخش خصوصی است که این مدل سبب پویایی بیشتر و استقلال در مدیریت و اداره این کارخانه نوآوری شده است.

حسینی افزود: این کارخانه نوآوری در فضایی به مساحت ۲۰ هزار مترمربع در قالب یک مجموعه گلخانه‌ای پس از تجربه‌های اولیه در قالب پایلوت برای تیم‌های شتاب‌دهنده در سال ۱۳۹۹ با امضای تفاهم‌نامه‌ای چهارجانبه با معاونت علمی، استانداری کرمانشاه، پارک علم و فناوری و شرکت نیروی غرب رسماً به بهره‌برداری رسید.

از ICT تا کشاورزی هوشمند

مدیرعامل کارخانه نوآوری کرمانشاه ادامه داد: این شرکت با سابقه‌ای ۳۶ ساله در حوزه ICT کشور، از سال ۱۳۹۵ به‌واسطه عضویت رییس هیأت‌مدیره در شورای فناوری استان و همکاری با پارک علم و فناوری، با زیست‌بوم نوآوری آشنا شد و شتاب‌دهنده را به‌عنوان نخستین شتاب‌دهنده غیر تهرانی با همکاری صندوق پژوهش و فناوری زاگرس و دو شخص حقیقی راه‌اندازی کرد.

وی تاکید کرد: با هدف تمرکز و بومی‌سازی، این مجموعه از سال ۱۳۹۷ با برگزاری رویدادهایی نظیر «Internet of Farm» بر روی کشاورزی هوشمند متمرکز شد و محیط گلخانه‌ای موجود تبدیل به پایلوت عملیاتی تیم‌های فعال در حوزه‌هایی چون آبیاری هوشمند، کنترل اقلیم و تشخیص بیماری‌های گیاهی شد.

نوآوری در ساختار فیزیکی و محتوایی

مدیرعامل کارخانه نوآوری کرمانشاه گفت: این کارخانه با الگوبرداری از نمونه‌ای در آمستردام، گلخانه‌های این کارخانه به فضای کاری اشتراکی نیز تبدیل شد؛ ترکیبی از گل و گیاه در کنار میز و فضای کار که محیطی دلنشین برای فعالیت افراد و تیم‌های خلاق فراهم آورده است.

حسینی افزود: در سال ۱۳۹۹ با بازدید معاون وقت علمی ریاست جمهوری، دکتر ستاری و تأیید ظرفیت‌ها، این مجموعه به‌صورت رسمی کارخانه نوآوری کرمانشاه نام‌گذاری و در قالب تفاهم‌نامه‌ای رسمی ثبت شد.

وی در زمینه تمایز کارخانه های نوآوری با پارک های علم و فناوری گفت: برخلاف پارک‌ها که بر حمایت‌های بلندمدت دولتی و فناوری‌های پیشرفته متمرکزند، کارخانه‌های نوآوری بر بازار، نیاز و نوآوری در فرآیندها تمرکز دارند و سرمایه‌گذاری و حمایت‌ها در این مدل خصوصی و نتیجه‌محور است و بر بازگشت سرمایه تمرکز دارد.

۲ شتاب‌دهنده، یک خانه خلاق، یک تیم تحقیق و توسعه

وی ادامه داد: علاوه بر شتاب‌دهنده «تیک»، در همان سال شتاب‌دهنده‌ای جدید به‌طور کامل راه‌اندازی شد که مدل کاری آن مبتنی بر نیاز بازار و نه صرفاً ایده‌های ورودی بود و در این مدل موسوم به «Start-up Studio»، ایده‌ها از بازار استخراج و افراد مستعد در قالب تیم‌سازی پیرامون آن‌ها جذب می‌شوند.

حسینی تصریح کرد: تمرکز این شتاب‌دهنده بر روی اتوماسیون، تله‌متری و اسکادا در صنایع مختلف از جمله کشاورزی، نفت و گاز، آب و فاضلاب است و محصولات موفقی در این حوزه به بازار ارائه شد، که می توان به یک راهکار به اپراتور ایرانسل برای پیش‌بینی سقوط دکل‌های مخابراتی اشاره کرد.

ورود به صنایع نرم و فرهنگی با خانه خلاق کرمانشاه

وی در ادامه گفت : خانه خلاق و نوآوری کرمانشاه نیز با مجوز رسمی راه‌اندازی شده و بر مشاغل و صنایع نرم و فرهنگی مانند هنر، گردشگری، گیم و انیمیشن تمرکز دارد.

حسینی یادآور شد: از جمله فعالیت‌های این مجموعه می‌توان به افتتاح نمایشگاه آثار استاد جواری اشاره کرد که در قالب ترویج ظرفیت هنری استان صورت گرفت.

پشتیبانی از ایده‌ها تا مرحله تجاری‌سازی

وی تاکید کرد: ایده‌های ارائه‌شده در کارخانه پس از ارزیابی اولیه، در صورت دارا بودن پتانسیل موفقیت، وارد مرحله پیش‌شتاب‌دهی می‌شود و حتی اگر ایده‌ها از نظر بازار قابلیت تجاری‌سازی نداشته باشد، افراد مستعد از حمایت برای هدایت ایده به سمت بازار برخوردار می‌شود.

حسینی افزود: ایده های نو و کسب و کارهای جدید، نیازمند فضای کار مناسب هستند، فضایی که ضمن فراهم آوردن محیط مساعد جهت فعالیت، شرایطی را برای در کنار هم قرار گرفتن صاحبان ایده و کسب و کار ایجاد کند که این امر در برقراری همکاری و استفاده از توانمندی های افراد در کنار یکدیگر بسیار مؤثر بوده و به نوعی مهارت های موجود را به اشتراک می گذارد.

مدیرعامل کارخانه نوآوری کرمانشاه ادامه داد: این کارخانه نوآوری ضمن در اختیار قرار دادن فضای اشتراک کاری، امکان تعامل و همفکری مجموعه کارآفرینی را فراهم آورده و پاسخگوی تمام نیازهای حوزه کسب و کار اعم از مشاوره بازار، مربی گری، مشاوره محصول، ارزیابی، جذب سرمایه گذار و تبلیغات خواهد بود.

حسینی اضافه کرد: کارخانه نوآوری کرمانشاه با دانشگاه رازی تفاهم‌نامه‌هایی اجرا کرده که خروجی آن‌ها تعریف پایان‌نامه‌های تحصیلات تکمیلی بر مبنای نیازهای بازار است، این رویکرد «برد-برد» سبب می‌شود پایان‌نامه‌ها به محصول و خدمت قابل فروش تبدیل شده و به شرکت‌های حقوقی تبدیل شوند.

تجربه صادرات و همکاری ملی

مدیرعامل کارخانه نوآوری کرمانشاه گفت: در حوزه کشاورزی هوشمند، یکی از تیم‌ها موفق به اجرای دو پروژه برای جهاد کشاورزی کرمانشاه در سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ شده و هم‌اکنون در حال مذاکره با استان‌های دیگر نظیر قزوین برای توسعه سامانه‌های هوشمند آبیاری است که این تیم اکنون شرکتی دانش‌بنیان محسوب می‌شود.

برگزاری نشست ملی مدیران کارخانه‌های نوآوری

وی به نشست سه‌روزه‌ای با حضور معاونت علمی ریاست جمهوری و مدیران کارخانه‌های نوآوری سراسر کشور برای اولین بار در کرمانشاه برگزار شد اشاره کرد و گفت: در این نشست، پنل‌هایی با حضور صندوق‌های خطرپذیر و مدیران دانشگاه‌ها برگزار گردید.

وی افزود: در دو روز قبل از اختتامیه، جلساتی برگزار کردیم که شامل رویدادهایی برای انتقال تجربه و شبکه‌سازی بود که یکی از این رویدادها، نمایش نیازهای فناورانه صنعت پست بود که به‌صورت ملی برگزار شد و در این رویداد، پاکدل از مرکز نوآوری پست حضور داشتند و با مدیران کارخانه‌های نوآوری و اکوسیستم نوآوری کرمانشاه گفت‌وگو کردند که مهم‌ترین نکته‌ای که مطرح شد این بود که معاونت علمی متعهد به خرید خدمات شرکت‌های نوآور تحت این کارخانه‌ها بود، به شرطی که بتوانند مشکلات و نیازهای صنعت پست را حل کنند.

حسینی اضافه کرد: در این رویدادها، پنل جذابی با حضور سرمایه‌گذاران وی‌سی و سی‌وی‌سی از سراسر کشور برگزار شد که در آن درباره سرمایه‌گذاری در شرکت‌های نوآور و نیز در مورد نوآوری باز و نقش دانشگاه‌ها در کمک به کارخانه‌های نوآوری مطالب بسیار تاثیرگذاری و کاربردی برای مدیران کارخانه های نوآوری حاضر در نشست بیان شد.

کارخانه های نوآوری مکانی برای گردهم آوردن جوانان خلاق

معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در تلاش است تا کارخانه های نوآوری را در کشور به مکانی برای گردهم آوردن جوانان خلاق و ایده پردازی آنها تبدیل کند تا فضایی برای به فعل درآوردن ایده های نوآورانه خود داشته باشند، در این فضای تر و تازه شده با خلاقیت های جوانان، ایده پردازان و سرمایه گذاران یکدیگر را پیدا می کنند و مسیر را برای تجاری سازی محصولات و ایده های خود فراهم می کنند. ایده هایی که شاید اگر به پشتوانه این نوع حمایت ها جان نگیرند برای همیشه فراموش شوند.

چه بسیار ایده هایی که در این مکان پر و بال می گیرند و همای سعادتی می شوند برای صاحبان خود و اقتصاد کشور که سالها است با این نگاه تازه، رنگ و بویی استارتاپی به خود گرفته و از شیوه سنتی صرف خود درآمده است، اقتصادی که می تواند نسل آینده را از چاه عمیق و بی سرو ته یافتن شغل در آینده نجات دهد و آنها را به سمت خلاقیت، ایده پردازی و توکل و توسل به توانمندی های وجودشان سوق دهد.

استارتاپ‌ها به عنوان یکی از عناصر مهم زیست بوم نوآوری و کارآفرینی همواره به دنبال محیطی پویا، خلاق و یکپارچه برای دسترسی به سرمایه‌های دانشی، نمادین، اجتماعی و اقتصادی برای توسعه و رشد سریع و رسیدن به اهداف خود هستند و کارخانه های نوآوری بهترین فضا را برای فعالیت این استارتاپ ها فراهم می کند.

منبع: ایرنا

امیدرسان، رسانه امیدبخش