اشتغالزایی و درآمد ارزی با توسعه صنعت تولید گیاهان دارویی
توسعه تولید گیاهان دارویی در اصفهان می‌تواند با برنامه‌ریزی دقیق، رفع موانع صادراتی، جلوگیری از خام فروشی و فرآوری مناسب اشتغالزایی و درآمد ارزی بالایی را ایجاد کند.
به گزارش پایگاه خبری امیدرسان، ارزش بازار فعلی گیاهان دارویی در جهان حدود ۲۵۷ میلیارد دلار است و اندازه این بازار در ۲۵ سال آینده به پنج هزار میلیارد دلار خواهد رسید، آمار و ارقم مذکور بزرگی و اهمیت صنعت یاد شده را نشان می‌دهد.
کشورهای جهان با توجه به استقبال وسیع از گیاهان دارویی در سفره غذایی مردم به شدت به صورت تخصصی برای کسب بیشترین درآمد ملی در این زمینه به تکاپو افتادند که با توجه به ظرفیت‌های فراوان اقلیمی، علمی و سنتی داخلی، سهم ایران در این زمینه می‌تواند از این بازار می تواند بسیار بیشتر از این باشد.
بنا به گفته مسوولان وزارت جهاد کشاورزی، با توسعه سطح زیر کشت گیاهان دارویی به ۴۰۰ هزار هکتار به ویژه در دیمزارها، طی پنج سال آینده میزان تولید این محصولات در کشور به ۷۰۰ هزار تن می‌رسد که کسب درآمد ۲.۲ میلیارد دلاری از محل صادرات این محصول هدف‌گذاری شده است.
ایران هم‌اکنون ۹۰ درصد تولید جهانی زعفران، ۷۰ درصد تولید گل‌محمدی، ۸۰ درصد آنغوزه و ۲۰ درصد زیره جهانی را در اختیار دارد، اکنون حدود ۴۵۰ میلیون دلار انواع گیاهان دارویی به صورت خام از کشور صادر می‌شود که در صورت تکمیل زنجیره فرآوری، می توان در کوتاه ترین زمان درآمدهای ارزی را افزایش داد.
تولید گیاهان دارویی در ایران زیر نظر ۲ نهاد مرتبط و البته مستقل از یکدیگر است، این محصول در عرصه‌های طبیعی، مراتع و جنگل‌ها زیر نظر منابع طبیعی و در مزارع زیر نظر مدیریت باغبانی وزارت جهاد کشاورزی تولید می‌شود.
نگاهی به وضعیت استان اصفهان از حیث عرصه‌های طبیعی حاکیست که این خطه به مرکزیت شهرستان اصفهان با ۲۹ شهرستان، مساحتی معادل ۱۰.۷ میلیون هکتار دارد که بیش از ۹۰ درصد از این مساحت را معادل ۹.۸ میلیون هکتار عرصه‌های منابع طبیعی و ملی و از این میزان حدود ۴۰۳ هزار هکتار جنگل معادل (۴ درصد) ۶ میلیون هکتار مرتع معادل (۶۴ درصد) و سه میلیون هکتار بیابان معادل (۳۲ درصد) در بر گرفته است.
جنگل‌های استان اصفهان به‌طور عمده در ۲ شهرستان فریدونشهر با ۴۰ هزار هکتار و سمیرم با ۲۵ هزار هکتار پراکنده است و سرانه جنگل آن کمتر از ۰.۱ هکتار است اما با وجود سطح به نسبت کم از تنوع گونه‌ای خوبی (۳۵ گونه درختی و درختچه‌ای) برخوردار است.
ن منطقه از نظر تقسیم‌بندی نواحی رویشی در ۲ ناحیه رویشی زاگرسی و ایران تورانی قرار گرفته که ناحیه رویشی زاگرسی غرب و جنوب استان را شامل می‌شود و بقیه مناطق استان جزو ناحیه رویشی ایرانی تورانی است.
۳.۲ میلیون هکتار معادل ۳۲ درصد از پهنه مورد اشاره استان اصفهان را اراضی بیابانی و شنزار تشکیل داده که به طور عمده در بخش‌های شمالی و شرقی آن پراکنده است.
از آنجا که بیشتر گیاهان دارویی از جمله محصولات کم آب‌بر بر محسوب می‌شود، گسترش کشت آنها در استان اصفهان که همواره با مشکلات آبی و با چالش خشکسالی روز افزون رو به روست، می تواند راه حل مناسبی برای افزایش تولید، بهره وری اشتغالزایی و همچنین کسب بازارهای کشورهای دیگر باشد.
تولید سالانه ۲۰۰۰ تن گیاه دارویی در عرصه‌های طبیعی استان
میزان دقیق تولید گیاهان دارویی بسته میزان بارش هرسال دارد، اما حدودا سالانه ۲ هزار تن انواع گیاهان دارویی در عرصه‌های طبیعی استان تولید که حدود ۱۰۰ تن از آنها به خارج از کشور صادر می‌شود، بیشترین گیاه صادراتی از اصفهان کتیرا، آنغوزه و باریجه است.
به گفته رییس اداره بهره برداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری اصفهان، ارزش صادرات گیاهان دارویی عرصه‌های طبیعی استان شامل مراتع و جنگل‌ها سالانه حدود ۱۰ میلیون دلار است.
رضا شهبازی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: کشورهای اروپایی مانند فرانسه، آلمان و ایتالیا، کشورهای آسیایی مانند ژاپن و هند و برخی کشورهای قاره آمریکا از جمله خریداران محصولات ما هستند.
اشتغالزایی ۲۰۰ هزار نفر به صورت مستقیم
وی گفت: ۲۰۰ هزار نفر به صورت مستقیم در استان، بیشتر از قشر عشایر و روستایی، در این زمینه به کار مشغولند که در مجموع بالغ بر ۴۰۰۰ میلیارد ریال درآمدزایی برای آنان به همراه دارد.
رییس اداره بهره برداری اداره کل منابع طبیعی اصفهان اظهار کرد: حدود ۴۰۰ تن از گیاهان دارویی مراتع و جنگل‌های منطقه با انعقاد قرارداد بین بهره برداران و ما برداشت و باقیمانده بدون چنین قراردادی بهره برداری می‌شود، یعنی برداشت حدود یک هزار و ۶۰۰ تن از گیاهان نامبرده تحت نظارت اداره بهره برداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری اصفهان نیست.
شهبازی تصریح کرد: خام فروشی یکی از معضلات این صنعت در استان و کشور است و در صورت راه اندازی مراکز بیشتر فرآوری، اشتغالزایی و درآمد ارزی شرایط بسیار بهتری پیدا می‌کند.
اختصاص ۲۵۰ هزار هکتار از زمین‌های کشاورزی ایران به تولید گیاهان دارویی
و اما در تولید گیاهان دارویی در مزارع کشور باید گفت که ۲۵۰ هزار هکتار از زمین‌های کشاورزی ایران به تولید گیاهان دارویی اختصاص دارد و میزان تولید سالیانه آن حدود ۴۱۴ هزار تن برآورد می‌شود.
در مقیاس استانی، اصفهان از پیشتازان صنعت کشاورزی ایران با ۵۶۸ هزار هکتار اراضی (معادل پنج درصد از مساحت استان و سه درصد از اراضی کشاورزی کشور) محسوب می‌شود.
تولید سالانه محصولات زراعی استان در شرایط عادی حدود ۴.۶ میلیون تن و مجموع اراضی باغی استان حدود ۸۵ هزار هکتار است، مجموع تولیدات باغی و گلخانه‌ای این خطه در شرایط عادی حدود ۸۸۶ هزار تن برآورد می‌شود.
مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی اصفهان در این باره گفت: ۱۲ هزار و ۵۰۰ هکتار از مزارع استان به تولید این محصولات اختصاص یافته است و سالانه بیش از ۷۳ هزار تن محصول از این اراضی برداشت می‌شود.
احمدرضا رییس‌زاده افزود: به طور تقریبی ۸۰ گونه از یکصد گونه گیاه دارویی مورد کشت در کشور در استان اصفهان نیز به بهره‌برداری می‌رسند که بخش قابل توجهی از صادرات را به خود اختصاص می‌دهند.
صادرات ۳۰ میلیون دلار گیاهان دارویی، گلاب و عرقیات اصفهان
وی اضافه کرد: میزان صادرات گیاهان دارویی، گلاب و عرقیات از این استان ۲۴ هزار تن در سال و به ارزش بیش از ۳۰ میلیون دلار است که مقصد آن حدود ۴۰ کشور مانند آلمان، سوئد، پاکستان و برخی از کشورهای عربی است.
به گفته مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی اصفهان، حمایت از این صنعت به منظور افزایش مجموعه‌های فرآوری این محصولات و رفع موانع صادراتی از ضروریات این صنعت است که به افزایش اشتغال هم می‌انجامد.
منبع: ایرنا
