ظرفیت بازار گیاهان دارویی و طب سنتی ایران در سال 1404، حدود 13 تا 15 میلیارد دلار برآورد شده است. این ظرفیت، نیازمند برنامه‌ریزی و توسعه در این حوزه است. بررسی این فرصت‌ها در نشستی با حضور فعالان این حوزه انجام شد.
به گزارش پایگاه خبری امیدرسان، نشست بررسی فرصت‌ها و چالش‌های تجارت گیاهان دارویی ایران، با حضور دبیر ستاد توسعه فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی و جمعی از شرکت‌های دانش‌بنیان، در تاریخ 15 بهمن‌ماه سال در محل معاونت علمی برگزار شد.
این نشست، با هدف هم‌اندیشی و هم‌افزایی بین ذینفعان این حوزه، به دنبال شناسایی چالش‌ها و ارائه راهکارهای مناسب برای توسعه تجارت گیاهان دارویی ایران بود.
دامون رزمجویی، دبیر ستاد توسعه فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی، با اشاره به پیشگامی ایرانیان در علم طب و گیاهان دارویی، گفت: ایران با حدود 8500 گونه گیاهی، از پیشتازان در این حوزه شناخته می‌شود. از این تعداد، حدود 2400 گونه کاربرد آرایشی، بهداشتی، صنعتی و حتی سمی دارند و 1800 گونه بومی ایران هستند.
وی ادامه داد: علاقه روزافزون مردم به طب سنتی و استفاده از گیاهان دارویی، به ویژه در سال‌های اخیر، نشان‌دهنده گرایش جامعه به رویکردهای طبیعی و سنتی در حفظ سلامتی است.
دبیر ستاد توسعه فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی، با اشاره به شیوع بیماری‌های نوظهور، به ویژه بیماری‌های عفونی، تاکید کرد: این مسائل باعث شده تا جامعه به سمت استفاده از گیاهان دارویی روی بیاورند. همچنین حمایت سازمان بهداشت جهانی از رویکرد استفاده از گیاهان دارویی، تاثیر بسزایی در افزایش آگاهی عمومی و پذیرش این روش‌ها داشته است.
رزمجویی همچنین با بیان اینکه کشور ما نیز روی این ریل قرار گرفته است، از تلاش‌های صورت گرفته برای توسعه و پیشبرد این حوزه خبر داد. وی با اشاره به نقش تسهیلگر ستاد توسعه فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی، مطرح کرد: ستاد به عنوان دستگاهی تسهیلگر می‌تواند اعمال نفوذ کرده، چالش‌ها را شناسایی و راهکارهای مناسب را ارائه دهد.
دبیر ستاد توسعه فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی با اشاره به سند ملی گیاهان دارویی و طب سنتی، مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال 1392، گفت: این سند در دو حوزه گیاهان دارویی و فرآورده‌های گیاهی و همچنین طب سنتی و داروسازی سنتی تنظیم شده است. در حوزه گیاهان دارویی، 8 هدف کلان، 10 راهبرد و 29 اقدام و در حوزه طب سنتی، 7 هدف کلان، 11 راهبرد و 47 اقدام در نظر گرفته شده است.
وی در ادامه به اهداف و اقدامات این سند در حوزه تجارت بین‌المللی اشاره کرد و گفت: توسعه صادرات و ورود به 10 کشور برتر دنیا، افزایش ارزش افزوده و رقابت‌پذیری جهانی، ساماندهی تولید و توزیع، بازار و صادرات محصولات و تجاری‌سازی دستاوردهای علمی از جمله اهداف این سند است. رزمجویی، همچنین تدوین استانداردهای ملی و بین‌المللی و حمایت از ایجاد تشکل‌های تخصصی و شبکه‌سازی بین‌المللی را از دیگر اقدامات این سند برشمرد.
زعفران، سکاندار صادرات گیاهان دارویی ایران در سال 1402
سید سیف سهندی، معاون ستاد، با تشریح ارزش فعلی گیاهان دارویی در کشور، اظهار داشت: ارزش این حوزه در بخش تولید و برداشت 1.5 تا 2 میلیارد دلار، در بخش واردات گیاهان دارویی 0.15 میلیارد دلار، در بخش صادرات گیاهان دارویی 0.5 میلیارد دلار و در بخش واردات اسانس و عصاره 0.3 میلیارد دلار است.
وی با اشاره به برآورد ظرفیت بازار گیاهان دارویی و طب سنتی پس از تحقق اهداف سند ملی گیاهان دارویی در سال 1404، گفت: این ظرفیت تقریبا 13 تا 15 میلیارد دلار برآورد می‌شود. زنجیره ارزش صنایع گیاهان دارویی 10 تا 11 میلیارد دلار و زنجیره ارزش طب سنتی 2.7 تا 4 میلیارد دلار است.
معاون ستاد توسعه فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی، با اشاره به سطح زیر کشت گیاهان دارویی در سال 1402، اعلام کرد: این میزان حدود 224 هزار هکتار بوده است که 50 درصد آن مربوط به کشت زعفران است. زیره سبز با 15درصد، گل محمدی با 10درصد و خاکشیر با 5درصد، به ترتیب در رتبه‌های بعدی سطح زیرکشت گیاهان دارویی قرار دارند.
وی در ادامه به حجم تولید گیاهان دارویی در سال 1402 اشاره کرد و گفت: این حجم حدود 204 هزار تن بوده است که گل محمدی با 23درصد، حنا با 13درصد و زیره سبز با 7درصد، بیشترین سهم را در تولید گیاهان دارویی داشته‌اند.
سهندی با بیان اینکه ایران رتبه 16 را در بین کشورهای صادرکننده گیاهان دارویی دارد، اظهار داشت: ارزش صادرات گیاهان دارویی و فرآورده‌های طبیعی در سال‌های اخیر روند کاهشی داشته است.
معاون ستاد توسعه فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی، درپایان، در خصوص ارزش صادراتی گیاهان دارویی در سال 1402، گفت: 59درصد این ارزش مربوط به زعفران بوده است. سیر با 11درصد، کرفس با 7.6درصد، گشنیز و عصاره شیرین بیان با 4 درصد، دیگر اقلام صادراتی با ارزش بالا در این حوزه بوده‌اند. همچنین 13.3درصد از ارزش صادراتی گیاهان دارویی مربوط به محصولات حاصل از فرآوری گیاهان دارویی بوده است.
