انواع بیم دتکتور و عملکرد آن‌ها + مزایا و معایب آشکارساز دود

به گزارش پایگاه خبری امیدرسان، یکی از مهم‌ترین تجهیزاتی که در سیستم اعلام حریق مورد استفاده قرار می‌گیرد، دتکتور است.

دتکتور یا آشکارساز یک قطعه با عملکرد خاص است که می‌تواند دود (نشانه اصلی حریق) را شناسایی کند و خطر موجود را به کنترل پنل اعلام حر یق ارسال نماید.

دتکتورها خود دارای انواع مختلفی هستند که یکی از رایج‌ترین و بهترین آن‌ها جهت استفاده در انبارهای بزرگ و سوله‌ها، بیم دتکتور است.

بیم دتکتور یک آشکارساز خطی دود است که با نور مادون قرمز عمل می‌کند و می‌تواند عملکرد بسیار خوبی را از خود نشان دهد.

بیم دتکتور چیست؟

آشکارساز دود یا بیم دتکتور، دستگاهی است که از یک واحد فرستنده و گیرنده و یا بازتابنده نور تشکیل شده است. این دستگاه به منظور تشخیص دود در مناطق وسیع مورد استفاده قرار می‌گیرد.

آشکارساز دود بر اساس اصل تاریکی نور کار می‌کند. اگر وجود دود درصد معینی از پرتو نور عبوری را مختل کند، بر اساس الگوریتم های مشخص در صورتی که اطلاعات دریافتی مطابق با یکی از الگوریتم های موجود در بیم دیتکتور باشد حریق شناسایی می‌شود.

این آشکاسازها معمولا در مناطقی استفاده می‌شوند که استفاده از دتکتورهای نقطه‌ای به صرفه و اقتصادی نیست.

انواع بیم دتکتور

بیم دتکتورهای موجود در بازار از نظر عملکرد به دو دسته زیر تقسیم بندی می‌شوند.

بسته به نیاز محیط باید دتکتور مناسب را جهت اجرا در محیط مورد استفاده قرار داد.

دتکتور فرستنده و گیرنده

یکی از انواع دتکتورهای خطی موجود در بازار، دتکتورهای دو بخشی هستند که از دو بخش مستقل فرستنده و گیرنده تشکیل شده‌اند. فرستنده در یک طرف و گیرنده نیز در یک طرف دیگر قرار می‌گیرد تا امکان دریافت مادون قرمز با فراهم کند.

در حالت عادی و زمانی که حریق و دودی در محیط وجود ندارد، فرستنده دائما سیگنال مادون قرمز را به سمت گیرنده ارسال می‌کند و گیرنده نیز آن را دریافت خواهد کرد.

تا زمانی که سیگنال مادون قرمز ارسال شده از سوی فرستنده توسط گیرنده دریافت شود، شرایط عادی بوده و هیچ حریقی وجود ندارد. اما اگر آتش سوزی اتفاق بیفتد، نور مادون قرمز دچار اعوجاج شده و دود ناشی از حریق به این اشعه برخورد می‌کند.

از این رو با وجود اینکه همچنان فرستنده اشعه مادون قرمز را ارسال می‌کند، گیرنده نمی‌تواند آن سیگنال را مانند حالت عادی دریافت کند.

این تغییر ایجاد شده در گیرنده به عنوان حریق در نظر گرفته می‌شود و سیستم اعلام حریق فعال می گردد سیستم های اطفاء حریق صرفا با اعلام حریق توسط یک تجهیز و یک زون حریق فعال نمیشوند و برای فعال شدن باید دو زون و دو قطعه در هر زون اعلام حریق نمایند تا سیستم اطفای حریق فعال شود.

دتکتور انعکاسی

یکی دیگر از انواع آشکارسازهای خطی دود، این محصول است. این بیم دتکتور همانطور که از نامش مشخص است، به صورت انعکاسی عمل می‌کند و با آشکاسازهای فرستنده و گیرنده متفاوت است.

در نوع انعکاسی، دستگاه دارای یک محفظه است که در یک سمت آن هد و در سمت دیگر رفلکتور قرار دارد. در شرایط عادی سیگنال مادون قرمز توسط هد به رفلکتور ارسال می‌گردد.

پس از اینکه این سیگنال به رفلکتور برخورد می‌کند، به سمت بیم بازگردانده خواهد شد. تا زمانی این عمل ادامه دارد که حریقی در محیط وجود نداشته باشد.

در واقع برای کاهش هزینه های کابل کشی و اجرا فرستنده و گیرنده در یک دستگاه قرار دارند معمولا اکثر بیم دتکتور های موجود در بازار از این دسته هستند.

در هنگام آتش سوزی و قرار گرفتن دود و گازهای مختلف در محیط، مسیر ارسال اشعه تغییر می‌کند. از این رو میزان نور دریافتی کاهش پیدا می‌کند و دتکتور بر اساس الگوریتم هایی که در حافظه آن وجود دارد حریق را تشخیص داده به کنترل پنل اعلام حریق اعلام می نماید .

بیم دتکتور انعکاسی نسبت به مدل فرستنده گیرنده نیازی به کابل کشی در سمت مقابل را ندارد. این موضوع هم هزینه‌های کابل کشی را کاهش می‌دهد، هم زیبایی این دستگاه را در محیط چندین برابر می‌کند.

با این حال محدودیت‌هایی نیز برای اجرای این محصول در فضاهایی که معماری داخلی شیشه‌ای دارند، وجود دارد. وجود نور زیاد در محیط باعث اختلال در عملکرد بیم دتکتور و اعلام حریق کاذب میشود .

مزایای بیم دتکتور خطی

استفاده از آشکارساز خطی دود در محیط می‌تواند مزایای زیادی را به همراه داشته باشد. با وجود اینکه دتکتورهای دیگری نیز در سیستم اعلام و اطفای حریق وجود دارند، این محصول می‌تواند عملکرد بسیار خوبی را از خود نشان دهد.

از جمله مهم‌ترین مزیت‌های این سیستم در اعلام حریق می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

دارای اعلان کاذب کمتر و عملکرد دقیق: یکی از مزایا و برتری‌های این سیستم این است که اعلان‌های کاذب کمتری را به سیستم اعلام حریق انتقال می‌دهد. از این رو احتمال میزان اعتماد به سیستم اعلام حریق افزایش می یابد.
دارای ظاهر کوچک و مورد پسند: در محیط‌هایی که آشکارساز در معرض دید قرار می‌گیرد، باید به ظاهر آن نیز توجه شود. بیم دتکتور دارای ظاهر مورد پسند و بسیار کوچک است و می‌تواند بدون اختلال در دکوراسیون داخلی استفاده شود.
قیمت مقرون به صرفه: آشکاساز خطی دود هنگامی که هزینه های بستر سازی نصب و اجرا و هزینه سرویس و نگهداری سالیانه آنها را با دتکتور های نقطه ای مقایسه کنیم دارای قیمت مقرون به صرفه‌ای نسبت به سایر آشکارسازها است.
از این رو می‌توان برای محیط‌هایی که نیاز به چندین آشکارساز دارند، از این محصول استفاده کرد. برای مثال یک سوله با کاربری انبار را در نظر بگیرید که باید به صورت دوره ای سرویس دتکتور های نقطه ای انجام بشود که شامل هزینه های زیاد و در برخی موارد غیر ممکن جابه جایی اقلام دپو شده جهت ایجاد امکان دسترسی به دتکتور و سرویس آن است که در اکثر موارد باعث خاموش کردن سیستم اعلام حریق توسط کاربر می شود این مشکل برای دتکتور های خطی یا همان بیم دتکتور در حد قابل توجهی مرتفع شده است.
نگهداری و تعمیر راحت: آشکارسازهای خطی دارای نگهداری و تعمیرات راحتی هستند. به گونه‌ای که می‌توان آن‌ها را با حداقل هزینه نگهداری و تعمیر نمود. همچنین اجرای آن‌ها در ارتفاعات بالا و محیط‌هایی با دسترسی سخت امکان پذیر است.
کابل کشی محدود: بیم دتکتور نسبت به سایر دتکتورها به ویژه دتکتورهای نقطه‌ای، نیاز به کابل کشی کمتری دارد. به ویژه اگر از دتکتور انعکاسی استفاده گردد.
عملکرد سریع و شناسایی فوری حریق: بیم دتکتور عملکرد سریع برای شناسایی حریق دارد. به دلیل اینکه نور مادون قرمز به راحتی توسط دود دچار اعوجاج می‌گردد، این قطعه شناسایی کننده می‌تواند خیلی سریع عمل کرده و حریق را شناسایی کند. از این رو برای جلوگیری از خطرات آتش سوزی، استفاده از این آشکارساز دود بسیار پرمزیت خواهد بود.
شما میتوانید حساسیت دتکتور های خطی یا همان بیم دتکتور ها را بر اساس میزان مورد نظر خود تغییر دهید این موضوع به شما کمک میکند که مثلا در محیط هایی که در آن لیفتراک و یا خودرو حرکت میکنند میزان خطا را به صورت قابل توجهی کاهش بدهید.
شما می توانید برای دریافت خدمات سرویس و نگهداری بیم دتکتور از خدمات شرکتی فنی مهندسی بهسازان سرای مهر آهنگ استفاده نمایید .

معایب بیم دتکتور خطی

این دستگاه شناسایی کننده دود با وجود اینکه عملکرد دقیق، سریع و با حداقل خطا دارد، دارای نقاط ضعف خاصی نیز هست. به گونه‌ای که عملکرد آن در شرایطی که نور محیط در آن زیاد است با اختلال مواجه میشود.

یا اگر تنظیم جانمایی های دتکتور و رفلکتور بر اثر نشست سازه و یا هر علت دیگر به میزان کمی تغییر کند شما با خطا مواجه خواهید شد و نیاز به تنظیم مجدد دستگاه وجود دارد.

البته در سری بیم دتکتور های موتورایز این مشکل وجود ندارد و بیم دتکتور به صورت خودکار اقدام به تنظیم مجدد می نماید.